Prof. Dr. Demir'in paylaşımı şöyle:

"Türk dünyasına saygı ile duyurumuzdur... Türklüğün ortak atası Alp Er Tunga'nın mezarı Buhara'da tarafımca bulunmuştur. Ayrıntılı bilgiler önümüzdeki günlerde... Türk dünyasına selam olsun..."

https://twitter.com/NDemir95521687/status/1443744011991326726

ALP ER TUNGA KİMDİR?

Alp Er Tunga veya Alp Er Tonğa (Altay Türkçesi: İlb Er Tonga), efsanevi bir Türk hakanıdır.

Alp: yiğit, kahraman, bahadır;

Er: erkek, adam ve,

Tonğa: babür/bebür anlamındadır.

Yazılı Türk kaynakları içinde Alp Er Tonga ile ilgili bilinen en eski kayıt Orhun Abidelerinde bulunuyor.

Bu Alp hükümdarın idaresindeki devletin de Saka Türk imparatorluğu olduğunu söyleyen tarihçiler çoğalmıştır.

Bu devletin adı belki onun adıyla ya da babası Peşeng Kağan adıyla söyleniyordu.

İranlılar Peşeng´e Turanlıların hükümdarı, Alp Er Tunga´ya da Afrâsyâb diyorlardı.

Afrâsyâb´ın Alp Er Tunga olduğu hem Yusuf Has Hacib tarafından yazılan Kutatgu-Bilig, hem de Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılan Divan-û Lügatit Türk eserlerinde bildiriliyor.

Afrâsyâb, eski İranlıların kötülük ilahlarına verdikleri isimdir.

Alp Er Tunga, bugünkü İran'da bulunan Med hükümdarı Keyhüsrev tarafından bir ziyafete çağrılarak hile ile öldürülmüştü.

Bu olay M.ö. 624 (veya 625, 626) yılında meydana geldi. Asur kaynaklarında Maduva, Heredot´ta Madyes olarak geçen kahramanın da Alp Er Tunga´dan başkası olmadığı anlaşılıyor. Cüveyni ona Bükü Han, Mercanî ise Bükü Han bin Pişing (Peşeng) diyor.

ADI VE TARİHSEL KONUMU

Tunga sözcüğü aslında leopar cinsinden yırtıcı bir hayvanın adıdır.

Uzun saçlı olmak Tunga’yı çağrıştırdığı için alpler de saçlarını uzatırlar.

Ayrıca cengaverler yırtıcı hayvanların özellikle de aslan, kaplan, pars, tunga gibi hayvanların postlarını giyerler. Bu postlar savaşçılığın sembolüdür.

Alp Er Tunga Han, yanında iki tane tunga ile resmedilir, sırtında da bir post vardır, postun dişleri başının üzerinden görünür.

Selçukluların 33 atasından biri olarakgösterilir. Yeraltındaki 100 sütunlu demir sarayında yaşar. Alpar (Alper) sıfatıyla anılır.

Ayrıca, İran destanı Şehnâme'nin kahramanlarından Efrasiyab (Afrasyab)'la aynı kişi olduğu belirtilir.

Şehname'ye göre İran - Turan savaşları sırasında Zaloğlu Rüstem ile giriştiği mücadele sırasında pusuya düşürülüp öldürülmüştür.

Öldürülmesiyle ilgili yakılan Alp Er Tunga Sagusu (destanı/ağıtı), Divân-ı Lügati't-Türk'ün çeşitli yerlerinde örnek metin olarak verilir.

Firdevsî´nin Şehnamesi´nde uzunca bir yer verilen Afrâsyâb´ın aslında Alp Er Tunga olduğunu, Kutatgu Bilig´in şu mısralarından anlıyoruz:

Bu Türk beğlerinde adı belgülüg
Tunga Alp Er irdi kutı belgülüg
Bedük bilgi birle öküş erdemi
Biliglig ukuşlug budun ködremi
Tajikler ayur ânı Afrâsyâb
Bu Afrâsyâb tutdı iller talab
Tajikler bitimiş bitigde mum
Bitigde yok erse kim ukgay ânı?

(Bu Türk beğleri içinde adı belli, kut´u belli Alp Er Tunga, büyük ve erdemli bir hükümdardır. Çok bilgili, meziyetli bir büyüktür. Tajikler (İranlılar) ona Afrâsyâb diyorlar. Bu Afrâsyâb, baskın ve yağmalarla illeri (dünyayı) tuttu. Tajikler bunu kitapta yazmışlar. Kitapta yok olsaydı bunu kim anlardı?)

Alp Er Tunga´nın öğüdü dinlenilecek bir bilge hükümdar olduğunu yine Kutatgu Bilig´teki şu mısralar çok iyi anlatıyor:

Negü der eşitgil Tunga Alp Erig
Bilip sözlemiş kör bu öt sav erig
Et ol bu kişi kangü artar yıdır
Ânı ked küdezgü ay kıldı kader

(Tunga Alp Er Kağan ne diyor işit. Bak, gör, bilip söylemiş o bu öğüdü. İnsan kalbi ettir, bozulur gider. Ey insan, onu çok iyi kolla.)