Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa’da Türk Dünyası Ortak Alfabe Çalıştayı gerçekleşti.

Çalıştayda, Türk Devletleri Teşkilatı üyesi Türk cumhuriyetlerinden gelen bilim adamları ortak alfabe konusunda bildiriler sundu.

Çalıştay kapsamında, İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde ve İşte Birlik” Türk Dünyası Edebiyat (Roman) Ödülleri ve 2022 Yılı Türk Diline Hizmet Ödülleri takdim edildi.

Etkinlik, Tük Devletler Teşkilatı ve Türk Dil Kurumu bünyesinde hayata geçirildi.

Çalıştayın ilk gününde, Türk Devletler Teşkilatı Aksakallar Heyeti açılış konuşması yaptı ve ödüller sahiplerini buldu.

“DİL MESELESİ SİYASİ BİR MESELEDİR”

Etkinliğin ikinci gününde ortak alfabe konusu tartışıldı ve Sonuç Bildirgesi sunuldu.

Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, açılış konuşmasında, Çalıştay’ın önemine vurgu yaparak, “Alfabe meselesi dil meselesi değil bu bir siyasi meseledir. Türk dünyası Dil Komisyon Başkanlarının ortak alfabe konusunda kendi Cumhurbaşkanlığı ile birlikte yürütmelidir. Çünkü biz günümüze kadar bilim adamları olarak kendi aramızda tartışmaktan bir neticeye varamadık.” ifadesini kullandı.

“TÜRK DÜNYASI, GASPIRALI’NIN YOLUNDAN AYRILMAMALI”

Prof. Dr. Mustafa Öner ortak alfabenin tarihinden bahsetti.

Öner, yaptığı konuşmasında, “Her şeyden önce Türk Dünyası fikir adamı ve büyük önderimiz İsmail Gaspıralı’nın kurduğu yolu ve sloganını unutmamalıyız, bu yoldan ayrılmamalıyız. Bilhassa 1926 yılı Bakü Türkoloji Kurultayı’nı hatırlayın. Bu tarih Türk dünyasının kırılma eşiği olmuştu. Bir yandan Stalin aydınlarımızı fişleyip katlederken; öte yandan Türk Dünyası aydınları Latin alfabesine geçiş ve dünyaya geçiş yolunu gözlüyordu” dedi.

TÜRK DÜNYASI ORTAK ALFABE ÇALIŞTAYININ SONUÇ BİLDİRİSİ

2022 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa’da düzenlenen “Türk Dünyası Ortak Alfabe Çalıştayı”nda bilimsel sunum ve tartışmalar neticesinde Türk Devletleri Teşkilatına sunmak üzere aşağıdaki kararlar alındı.

İsmail Gaspıralı Bey’in “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” sözünden hareketle ortak alfabe konusunda uygulamaya geçilmelidir.

a) Türk dünyası ortak alfabenin uygulamaya geçilmesi çalışmaları için Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde “Ortak Alfabe Komisyonu” kurulması komisyonun ilk toplantısının Ekim ayı içerisinde Kırgızistan’da yapılması uygun olacaktır.

b) Bu komisyon TDT ülkelerinin dil ile ilgili resmi kurumlarınca önerilecek ikişer üyeden oluşmalıdır.

c) Kurulacak bir komisyonun TDT Aksakallar Konseyine ortak alfabe ve ondan üretilecek ulusal alfabeler ile ilgili rapor hazırlanması

d) Bu komisyonun TDT ülkelerinde ortak alfabe konusunda yapılan çalışmaları gözlemlenmesi ve Aksakallar Konseyine raporlar vermesi

1991 yılında Marmara Üniversitesinde yapılan sempozyumda kabul edilen “34 harf ortak Türk alfabesi“ yapılacak ulusal alfabelerde esas alınması tavsiye edilir.

2022 TÜRK DİLİNE HİZMET VE ROMAN ÖDÜLLERİ VERİLDİ

Etkinliğin açılış gününde Türk Dil Kurumu tarafından her yıl düzenli olarak çeşitli kurum ve kişilere verilen “2022 Türk Diline Hizmet Ödülleri” ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan ve Türkmenistan’dan birer romancıya “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Roman) Ödülleri” takdim edildi.

1992 yılından beri Türk Dil Kurumuna hizmette bulunmuş, “Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri ve Sözlüğü Saha Araştırması” ve “Türkiye Türkçesi ve Tarihî Devirler Yazı Dilleri Gramerleri” projelerinde, proje yürütücüsü olarak görev yapmış Prof. Dr. Leylâ KARAHAN ile aynı yıllarda Türk Dil Kurumuna hizmet eden ve Kurumun çeşitli çalışma grupları ile yazı kurullarında yer alan ve özellikle Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu üzerinde çalışan Prof. Dr. Recep TOPARLI “2022 Türk Diline Hizmet Ödülleri”ne layık görüldü.

Ayrıca, okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar için içerik sunan, çocukların yaşları, algı düzeyleri ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlayan Rafadan Tayfa, Ege ile Gaga, İbi, Maysa ve Bulut gibi pek çok yayını ile Türk dilinin önemine, hassasiyetine ve bu hususlardaki farkındalıklara katkı sağlayan TRT Çocuk ile yurt dışında örgün ve yaygın eğitim hizmetleri vermek ve geliştirmek amacıyla okul öncesi eğitimden üniversite eğitimine kadar tüm eğitim süreçlerinde yer alan 52 ülkede temsilcilik ofisi bulunan 67 ülkede ise eğitim-öğretim faaliyetleri yürüterek Türk diline önemli katkılarda bulunan Türkiye Maarif Vakfı “2022 Türk Diline Hizmet Ödülleri”ne layık görüldü.

Bu yıl ilk kez verilecek olan “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Roman) Ödülleri” Azerbaycan’dan Akşin YENİSEY, Kazakistan’dan Smagul ELUBAY, Kırgızistan’dan Samsak STANALİYEV, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden İsmail BOZKURT, Özbekistan’dan Isajon SULTON ve Türkmenistan’dan Berdinazar HUDAYNAZAROV’a takdim edildi.