Yalım'ın konuya ilişkin değerlendirmeleri şöyle:

GİRİT’TEKİ ABD ÜSSÜ NEDEN VETO EDİLMEDİ ?...

Tayyip Erdoğan, 08 Haziran 2022’de, Venezuela Devlet Başkanı Maduro ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, “Şu anda 9 tane Amerikan üssü Yunanistan’da kuruldu. Peki bu üsler kime karşı kuruluyor? Verdikleri cevap; Rusya’ya karşı. Bunu yemezler, kusura bakmasınlar” dedi. Ancak, Erdoğan, Girit’teki ABD deniz üssünü veto etmedi, Dedeağaç’a kurulan ABD deniz ve hava üssünü de engellemedi.

ABD ile Yunanistan arasında 05 Ekim 2019’da imzalanan ve 13 Şubat 2020’de yürürlüğe giren Savunma ve İşbirliği Anlaşması ile Yunanistan topraklarındaki ABD üslerinin sayısı 9’a çıktı.

ABD, Selanik ve Kavala’da mevcut deniz ve hava üslerine ilave olarak, 2020’de, Dedeağaç’ta deniz ve hava üssü, Larissa’da hava üssü, Stefanoviç’te kara havacılık (helikopter) üssü ve Girit Adası Suda Körfezi’nde deniz üssü kurdu.

Girit Adası Suda Körfezi’nde konuşlu NATO Yerleşkesi’nde, NATO’ya ait Birleştirilmiş Hava ve Füze Savunma Merkezi, Füze Atış Alanı ve Deniz Üssü vardı. NATO üyesi ülkelerin Savunma Bakanlarının 2003’te oybirliği ile verdiği izinle NATO Yerleşkesine 2005 yılında Deniz Tecrit Harekâtı Eğitim Merkezi de kuruldu. Anılan merkezin komutanlık kadrosuna Yunan Tuğamiral, Komutan Yardımcılığına Türk Deniz Kurmay Albay, Tatbikat Planlama Direktörlüğüne de Türk ve ABD subayları atandı.

ABD, Yunanistan ile yaptığı Savunma ve İşbirliği Anlaşması’nın yürürlüğe girmesinden sonra Girit-NATO Yerleşkesi’nde deniz üssü kurdu ve üs Yunan Savunma Bakanı Nikolas Panagiotopoulos ve ABD’nin Atina Büyükelçisi Goeffrey Pyatt’ın katıldığı törenle 12 Haziran 2020’de açıldı.

2005’de, Girit NATO Yerleşkesine Deniz Tecrit Harekâtı Eğitim Merkezi’nin kurulması örneğinde olduğu gibi NATO Yerleşkesine askeri üs kurmak için NATO Savunma Bakanlarının oy birliği ile izin vermesi gerekirken bu kural 2020’de Girit Adası ABD Deniz Üssü’nün kurulması için uygulanmadı. NATO Savunma Bakanları toplantısına sürekli olarak katılan Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye adına 2020’de veto hakkını kullanmadı. 2015’de ABD’den liyakat madalyası alan Hulusi Akar, 2020’de veto hakkını kullanmazken Tayyip Erdoğan da bu duruma sessiz kaldı.

DEDEAĞAÇ’TAKİ ABD ÜSLERİ NEDEN ENGELLENMEDİ ?...

ABD, Yunanistan ile yaptığı anlaşmayı gerekçe göstererek Dedeağaç’ta da deniz ve hava üssü kurdu ve üs Yunan Savunma Bakanı ve ABD’nin Atina Büyükelçisi’nin katıldığı törenle 23 Temmuz 2020’de açıldı.

1923 Lozan Antlaşması’na göre Türkiye-Yunanistan sınırının her iki tarafında 30 km. derinliğinde gayri askeri statüde bölge tesis edildi. Ancak, Dedeağaç’taki ABD üsleri 1923 Lozan Antlaşması’na göre gayri askeri statüde olan 30 km. lik bölge içerisine kuruldu. Erdoğan ve Akar, 1923 Lozan Antlaşması’na göre gayri askeri statüdeki Dedeağaç bölgesine kurulan ABD deniz ve hava üslerinin kurulmasını engellemedi.

TÜRKİYE’DE KONUŞLU YUNAN ASKERİ ÜSLERİ NEDEN ENGELLENMEDİ ?...

ABD, Yunanistan’a kurduğu askeri üsler ile Türkiye’nin Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatlerini kullanmasını engellemeye ve sınırlamaya çalışıyor. Erdoğan, ABD’nin Yunanistan’a kurduğu üsleri haklı olarak eleştirirken Yunanistan’ın Türk topraklarına kurduğu askeri üsleri görmezden geliyor ve üstünü örtmeye çalışıyor.

Yunanistan, 2004’den itibaren işgal ettiği Türk adalarına 8 Kara Üssü, 4 Deniz Üssü ve 2 Helikopter Üssü olmak üzere toplam 14 Askeri üs kurdu. Üslere, 6 bin Yunan askeri ile zırhlı araçlar, uçaksavar, çekili top, havan ve tanksavar silahları yerleştirilerek namluları Türkiye’ye çevrildi. Erdoğan, Türk adalarındaki Yunan işgalini ve adalara konuşlandırılan askeri üsleri engellemedi. Yunanistan’a nota verilmedi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’ne de işgalin önlenmesi için Hükümet Direktifi verilmedi.

T.C. SAHİL GÜVENLİK SORUMLULUK ALANINDA SKANDAL !...

Yunan Sahil Güvenlik Komutanlığı, 07 Haziran 2022’de Midilli Adası’ndaki limana demirleyen Türk teknesindeki Atatürk fotoğrafına müdahale etti. Teknedeki Atatürk fotoğrafı zorla indirildi.

Olayın meydana geldiği Midilli Adası, 1923 Lozan Antlaşması’na göre mülkiyeti, egemenliği, deniz yetki alanları ve hava sahası Türkiye Cumhuriyeti’ne ait olup Midilli Adası ve etrafındaki karasuları T.C. Sahil Güvenlik Ege Deniz Bölge Komutanlığı sorumluluk sahasının içindedir. Yunanistan’a sadece kullanma hakkı verilen Midilli Adası’na deniz üssü kurulamaz ve sahil güvenlik botları yerleştirilemez.

Yunanistan, Midilli Adası Türk karasularında küstahça Atatürk fotoğrafına müdahale ederken Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı olanı biteni turist gibi seyretti. Yunanistan’a kınama mesajı bile gönderilmedi.

Ümit YALIM

Milli Savunma Bakanlığı eski Genel Sekreteri