Doğu Türkistan’daki kadınların  vicdanları kanatan ve akılları durduran durumları; Müslüman Türk  kadınlara karşı uygulanan trajik ve yıkıcı baskı  uygulamalarından  sadece bazı örnekler:

- Bölgedeki Uygur ve diğer akraba toplulukların kadınlarına  yönelik uygulanan doğum kontrol, kısırlaştırma  politikaları. Doğum kontrol baskıları Çin’in   bölgedeki  asimilasyon politikalarının da önemli bir ayağını teşkil ediyor ve bir strateji içinde yürütülüyor.                              

- Çin hükümetinin   Uygur ve diğer Müslüman Türk  kadınlara doğum kontrolü baskıları sürerken   Çin Hanlara karşı bunun söz konusu olmadığı,  hatta nüfus artışlarının  teşvik edildiği. Ülke genelinde nüfus düşüşü  % 4/5 civarında iken bölgede bu oranın  % 20’ lerin üzerinde olması son derece dikkat çekiyor.  Çin iç savaşından sonra bölgeye yerleşen  Çinli Han nüfus  o günlerde nüfusun küçük bir bölümünü teşkil ederken bugün çeşitli şehir/kentlerde hâkim unsur haline dönüştüler.    

- Çeşitli nedenlerle sözde eğitim kampı olarak anılan gerçekte topyekûn dini/milli/kültürel vb.  asimilasyon merkezleri olarak faaliyet gösteren ideolojik merkezlerde kadınların baskılara, cinsel istismara maruz kalmaları.

- Aile buluşma/ Ortak aile  programları çerçevesinde Çinli resmi görevlilerin müslüman ailelerin evlerine  uzun süreli mecburi misafir olarak gelmeleri ve  birlikte yaşamalarının, ailevi değerlere, yaşam tarzına vb. müdahale etmelerinin    toplumun  dokusunda doğurduğu büyük yıkımlar.

Bu yazımızı halen hapiste bulunan lider Prof. Dr. İlham Tohti’nin “Yolum ve Gayem” adlı kitabında “Uygur Türkleri ve Çin Meselesi” konulu kitabını dikkatle okuyarak hayretler içinde ve gözyaşlarımıza engel olamadan okuduk.

(uyardim@enpolitik.com- Ümit Yardım)  beyefendinin kaleme aldığı yazısından da yararlandık.