“Edep, erkâna bağlıdır ayağımız, başımız,

Güllerden koku almıştır toprağımız, taşımız

Soframızda yenilen lokmalar hep helaldir

Yiyenlere nur olur, ekmeğimiz, aşımız.”

Türk Milletinin kültürel değerleri içinde manevi dinamiklerin önemi büyüktür. Toplumun ruh aynasını sırlayan manevi mimarlardan birisi de hiç şüphesiz bir gönül ereni olan Hünkâr Hacı Bektaşi Velidir. 13. Yüzyılın ilk yarısında Moğol istilası ve başka nedenlerden dolayı Horasan’dan Anadolu’ya gelmiş, Anadolu Müslümanlığının oluşumunda büyük çabalar harcamış, daha sonraki yıllarda “Horasan Erenleri” diye anılan Türkmen Babaları- Dedeleri arasında Hacı Bektaşi veli önemli bir yer tutmuştur.

Hacı Bektaşi Veli’nin yaşadığı dönemde Türkmen topluluklarında “Gazi” ve “Veli” olmak üzere ki insan tipi hâkimdir: birinci guruba girenler ülkeler fethetmiştir, ikinci guruptakiler fethedilen ülkelere yerleşmiş buralarda yerleşik bir toplum meydana getirmeyi hedeflemiş ve başarılı olmuşlardır.

Anadolu Müslümanlarının Piri olan Hacı Bektaşi Veli insanların yolunu aydınlatmış, gönüllerini muhabbetle doyurmuştur. Onu günümüze kadar taşıyan en önemli etken insana verdiği değerdir. Anadolu Müslümanlığı bir hayat tarzı ve güçlü bir kültür olarak kendini ortaya koymuştur. Bir tarafı dinden beslenirken diğer tarafı da kendine has sosyal bir akım olarak vücut bulmuştur. Bu nedenle Türk insanının inkılapçı mücadelesinde Horasan Erenlerinin özellikle Hacı Bektaşi Velinin rolü büyüktür, mayası güçlüdür. Milli mücadele ruhu dediğimiz gerçek ise bu ruhun tecellisi ve ta kendisidir!

Anadolu Müslümanlığının inşasında kabul görmüş ilkeler şöylece formüle edilmiş ve insanlar bu ilkelerle ihya olmuştur:

Hazreti Ali efendimizin sevgisi,

Ehli Beytin sevgisi

Kardeşlik

Eşitlik

Hakça bölüşme

Sevgi, barış, hoşgörü

Her türlü haksızlığa karşı olmak

İlmi düşünceyi esas almak

Hünkâr Hacı Bektaşi Veli’nin sözleriyle sözümüzü bağlayalım istedik:

“Bir insanın dışardan abdest almasıyla temizliği tamam olmaz. İçinde kötü huylar kaldı mı, kötü huylu olması dolayısıyla, makbul bir insan olması mümkün olmaz!”

“Âlimlere fikir lazımdır, dervişlere fikir. Zira ki fikirsiz âlim seraptır; zikir siz derviş yapraksız ağaçtır. Madde karanlığı akıl nuru ile cehalet karanlığı ilim nuru ile nefis karanlığı, marifet nuru ile gönül karanlığı aşk nuru ile aydınlanır.”

“Hakka sadık, halka insaflı ol. Büyüklere himmet ve saygı, küçüklere şefkat, düşmanlara yumuşaklık, dostlara vefa, nefse hâkimiyet, dervişlere cömertlik, bilginlere alçak gönüllülük göster ve cahillere sükût et.”

Pir hakkında okuyup, araştırmaya devam edeceğiz ve dimağımızda bıraktığı tadı da zaman zaman sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz inşallah.

Turan Bozkurt’un Anadolu Müslümanları alt başlığı ve Hünkâr Hacı Bektaşi Veli üst başlığıyla yayımlanmış olan kitabından bizde kalanlar bu paylaşımımızı meydana getirmiştir.