Prof. Dr. Hamdi Temel

Prof. Dr. Hamdi Temel

MELATONİN İLE KOVİD-19 İLİŞKİSİ

 

Son yıllara müthiş bir uyku problemi yaşamaya başladık. Sadece çocuklarımız uykusuz değil, bizlerde uykusuzuz. Uykusuzluğumuzu ister son aylardaki korona virüsün etkilerine bağlayalım, ister sosyal medyadaki aktif hayatıma…

Ne olursa olsun herkesin ilk söyledikleri şey “uykusuzuz ve uykusuzluğun verdiği dayanılmaz baş ağrıları, stres, yorgunluk ve depresyona bağlı olarak şikâyetlerimiz ya da mutsuzluklarımız”.

Peki, bu uykusuzluk problemlerimizden nasıl kurtulacağız?

İlk düşünmemiz gereken Allah’ın bize lütfettiği melatonin hormonumuz.

Vücudumuz bu melatonin hormonunu gece 23.00 ile 05.00 salgılıyor. Bu hormon, kaliteli bir uyku uyumamıza neden oluyor ve sabah zinde kalkabiliyoruz, vücudumuz yorgun olmuyor, bağışıklık sistemimiz güçleniyor ve çok şükür çoğu hastalıklardan korunmamıza yardımcı oluyor.

Peki, melatonin hormonunun güçlenmesine yardım eden yiyeceklerimiz neler? Biraz bunlara bakalım.

Vücudun, triptofandan melatonin üretmek için B vitaminleri, çinko ve magnezyum gibi belirli besin maddelerine ihtiyacı vardır. Bu yüzden, kırmızı et ve balık çok tüketmek gerekiyor. Yanında ceviz, badem ve fındık, meyve olarak da muz, çilek ve elma. Geleneksel yemeklerimiz kuru fasulye ve nohut yemeğini de unutmayalım ve öğünlerde bol yeşil renkli salatalarımızda ek olmalı, tabi yumurta olmaz ise olmazımız.

Melatonin katkı ilaçları almak istiyorsanız da doktorunuza ve eczacınıza sorarak dozunu ayarlayarak alabilirsiniz.

Asıl konumuz ise asrın illeti bu korona virüs ile melatonin hormonlarının bir ilişkisi var mı?

PLOS Biology adlı bir dergide Cleveland Clinick’de yapılan bir çalışmada uyku sorunu olan insanların melatonin alması ile COVİD-19 bulaşma riskinin engellediği bulundu.

Columbia Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada entübe COVID-19 hastalarına verilen melatonin ile daha iyi sonuçlar alındığı gözlendi.

Prof. Dr. Didem Deliorman Orhan ve arkadaşları Eczacı Farmakope dergisinde (Mayıs 2021) birçok bilimsel dergiyi tarayarak COVID-19 ve melatonin takviyeleri ile ilgili güzel bir derleme yaparak yayınladılar. Kısaca; “COVID-19’da melatonin kullanımı ile ilgili klinik çalışmalarının olduğunu günde 60 mg/gün patentli bir melatonin formasyonunun intravenöz uygulamalarının septik hastaları iyileştirdiği, ölüm oranlarını sıfıra düşürdüğü ve hastanelerde kalış sürelerini %40 azalttığını tespit etmişler (EudraCT:2008-006782-83). Sepsis ve COVID-19’daki benzer enflamatuar yanıt, SARS-CoV-2 enfeksiyonu olan yoğun bakım ünitesi hastaları üzerinde, güçlü antienflamatuar etkisinden dolayı melatoninin test edilmesi gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla, melatonin veya plasebo, hastanın araştırmaya dâhil edildiği andan itibaren hesaplana dozlarda her 6 saatte bir intravenöz olarak uygulanacaktır. EudraCT:2020-001808-42 (MELCOVİD study) denemesi, hastalığın tedavisinde etkili olabilecek melatonin dozlarını belirlemeye çalışan İspanyol İlaç ve Tıbbi Cihazlar Ajansı tarafından onaylanmıştır. Çalışma, COVİD-19’dan mustarip yoğun bakım hastalarında intravenöz melatonin uygulamasının etkinliğin ve güvenirliğini ele almak amacıyla, Faz 2, tek merkezli, çift kör, randomize, plasebo kontrollü olarak yapılmakta olan klinik bir çalışmadı. Çalışmanın devam etmesi sebebiyle sonuçlar yayınlanmamıştır.” gibi bilgiler vererek aralarındaki bağlantıyı irdelemişlerdir. İsteyen okuyucumuz dergideki makalenin tamamını okuyabilirler.

Günışığı saatlerinde inaktif olan melatonin gecede uykusuzluk çektiğimiz zaman yine vücutta salgılanmaz ise ruh halimizi de çok kötü bir şekilde etkiliyor. Vücut dirençsiz olunca da tüm virüslere karşı korunmasız oluyoruz.

Sonuç olarak, melatonin hormonu vücudumuzun dayanıklılığı için çok önemli. Uyku düzenimize ve yediklerimize dikkat etmeliyiz. Uyumadan önce ışıklarımızı söndürerek elektronik eşyaların tümü ile irtibatımızı kesmeliyiz ve takviyeler ile vücudumuzu koruma altına almalıyız.

Önceki ve Sonraki Yazılar