Ali Rıza Özkan

Ali Rıza Özkan

MÜZİSYEN SOYKIRIMINI KİM DURDURACAK?

Son olarak Adana’dan geldi intihar haberi...

Müzisyen Ağahan Yeldemir kıydı canına!

Dudaklarımdan ilk, Edip Cansever’in 12 Mart faşizminin katlettiği gençler için yazdığı şiirden dizeler döküldü:

ÖLÜ MÜ DENİR

Ölü mü denir şimdi onlara
Durmuş kalbleri çoktan
Ölü mü denir şimdi onlara
Kımıldamıyor gözbebekleri
Ölü mü denir peki
En büyük limanlara demirlemiş
En büyük gemiler gibi
Kımıldamıyor gözbebekleri
Ölü mü denir şimdi onlara.

Suratları gergin
Suratları kararlı
Belli ki çok beklemişler
Kabuğundan çıkan bir portakal gibi gelen sabahı
Suratları gergin
Bir savaş alanına benziyor suratları
Dudakları nemli
Son defa kendi etini öpüp
Yani son defa gerçek bir insan etini
Hazla kapanmışlar öyle
Geçirmiyor gövdeleri soğuğu
Geçirmiyor sıcağı da
Ve ikiye ayrılmış bir nehir gibi bacakları
Akıyorlar sonsuza
Ölü mü denir şimdi onlara.

Kimse hüzünlü olmasın
Sırası değil hüznün daha
Bir gün bir şehrin alanında
Bir mermer yığınının gözlerine
Omuzlarına düşerse bir çınar yaprağı
Hüzünlensin yaşayanlar o zaman
Sırası değil hüznün daha.

Öylesine sıkılmış ki yumrukları
İyice sıkılsın yumruklar
Saklansın diye bir armağan gibi bu katılık
Öylesine sıkılmış ki yumrukları
Kimse hüzünlü olmasın
Kimse hüzünlü olmasın diye
Sırası değil hüznün daha.

Unutulsun bir gövdeye duyulan hasret
Unutulsun bu alışılmış duyarlık
O kadar sade, o kadar kalabalık ki
Unutulmaya değer onların insan gövdeleri
Ve unutulmalı mutlaka
Dolsunlar diye yüreklere
Dolsunlar damarlara.

Ölü mü denir
Ölü mü denir şimdi onlara.

MÜZİSYEN İNTİHARLARI SOYKIRIMA DÖNÜŞÜYOR!

Eminim ki, şu anda, sizler şu satırları okuduğunuz sırada, ülkemizin farklı yerlerinde, çaresizliğin, yokluğun ve yalnızlığın pençesinde pek çok müzisyen, pek çok sanatçı canına kıymayı ve bu zulümü durdurmayı düşünüyor!

Herkes, kendi can telaşında!

Bunu anlıyorum. Elbette ki, toplum olarak zor günler geçiriyoruz ve hayat hepimiz için büyük bir yüke dönüşmüş durumda...

Fakat, sanatçıların sadece ve sadece toplum ile temas kurarak ekmeklerini kazanabildikleri de bir gerçek! Sanatçıların geçimlerini temin etdebilecekleri tek yol, tam bir yıldır kapalı!

Günlük aldıkları yevmiye ile yaşayan onbinlerce müzisyenin ekmek kapısı olan eğlence işletmeleri, düğün salonları, konserler ve diğer etkinliklere bir yıldır izin verilmiyor!

AK Parti yüzlerce, binlerce kişiyi bir kapalı spor salonuna doldurup genel kurul yapabiliyor. Ama, bir müzisyen 10 kişilik bir konser/dinleti düzenleyemiyor!

Bir çocuk tiyatrosu, hepi topu 15-25 çocuktan oluşacak bir topluluğa oynayamıyor! Ama, Sayın Cumhurbaşkanı istediği yerde, istediği sayıda yetişkinlere seslenebiliyor! Hem de, maşallah, barakallah övgüleriyle topluluğun sayısını kutlayarak!

Tüm olanlara hep birlikte tanıklık ediyoruz ve Leonhard Cohen'in dediği gibi: herkes biliyor!

Tamam, gün eleştiri zamanı değil. Gün, çözüm üretme zamanı!

Her gün ülkemizin bir köşesinden bir sanatçının daha hayatına son verdiğini duymak istemiyorum!

Canına kıyan her sanatçı ile birlikte, kültürümüzün bir daha eksildiğini biliyorum.

Kültürsüz toplulukların sadece canavarlaşabileceğini, insanlıklarını kaybedeceklerini biliyorum!

Ve, yine biliyorum ki, her bir sanatçının intiharından hepimiz sorumluyuz!

Biz sahip çıkmadığımız için, onlar canlarına kıyıyorlar!

Çaresizlikten, yokluktan ve yalnızlıktan güçsüz düşmüş sanatçılarımıza el uzatmazsak, bu intiharlar bir soykırıma dönüşecek, bunuda biliyorum!

SANATÇILARA KİM EL UZATACAK?

Hakkını yemeyelim; Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçılar için bir destek programı hazırladı. En büyük ağırlığı müzisyenlere verdiği programda, bütün sanat dallarına çeşitli hibeler ve destekler dağıtıldı ve dağıtılıyor.

Yaklaşık 40 bin müzisyene aylık 1000’er lira olmak üzere, 4 ay boyunca destek ödemesi yapılıyor.

Bütçesinde böyle bir ödeme öngörülmediği halde, Cumhurbaşkanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı ile koordine halinde ek bütçe çıkarılıp yapılan bu destekler için Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a teşekkür ediyorum.

Sanatçıları az da olsa, desteklemek amacıyla plan dahilinde olmayan bir bütçe yarattığı için...

Bütün sanat kollarını temsil eden örgütlenme ve kurumların hepsiyle iletişim kurmak, dertlerini ve taleplerini dinlemek ve ortal bir çözüm aramak konusundaki gayretleri için...

Bakanlığın tüm imkanlarını seferber ederek, tüm sanat kollarında, karınca kararınca da olsa, destek yarattığı için...

Ancak, elinde imkan olup da kullanmayanlara ne demeli?

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ NE YAPIYOR?

Evet, sözü yeniden Büyükşehir Belediyelerine getireceğim!

Çok açık olarak soruyorum:

Büyükşehirlerin (ve elbette ki, büyükşehir statüsünde olmayan belediyeler de buna dahildir!) bütçelerinde öngörülen kültür sanat faaliyetleri için ayrılan meblağların 2020 yılında nerelere harcandığını bilen var mı?

Ben bilmiyorum ve Sayıştay dahil olmak üzere, hangi devlet kurumunun bu konuda bilgi sahibi olduğunu da bilmek istiyorum!

Çünkü, incelediğim kadarıyla, Büyükşehirlerde 2020 yılında yasaklanmış olmasına rağmen, kültür ve sanat faaliyetleri için ayrılan bütçe, gerçekten de amacı doğrultusunda harcanmış!

Bu nasıl oldu, bunu birisi açıklamak zorunda!

Belediyelerin müzik, gastronomi, film vs festivalleri toptan iptal edildi. Çocuk ve yetişkin tiyatroları kapalıydı! Sergi salonları kapalıydı! Söyleşiler, edebiyat buluşmaları iptal edilmişti!

Ama, belediyelerimiz tümyasakları delip, kültür sanat etkinliklerini gizli ortamlarda mı sürdürdüler ki, bütçelerinde bu faaliyetlere ayrılan payı harcamışlar?

BELEDİYELERİN KÜLTÜR SANAT HARCAMALARI

Oturdum, bazı büyükşehir belediyelerinin sitelerinden araştırarak 2021 bütçelerinde kültür sanat faaliyetlerinde ayırdıkları “hizmet alım” kalemlerini inceledim.

Adana Büyükşehir 16 milyon 290 bin TL,

Ankara Büyükşehir 28 milyon185 bin TL,

Bursa Büyükşehir 18 milyon 21 bin TL,

Antalya Büyükşehir 25 milyon TL festivallere ayırmış. 4 milyon TL temsil ve tanıtma giderlerine ayırmış. Geri kalan tüm kültürel hizmet alımları için ayrılan ödenek ise 2 milyon 5 bin TL!

Büyükşehirler içerisinde en detaylı, en şeffaf bütçe açıklayan İzmir BB ise, 25 milyon 260 bin TL ayırmış. İzmir Büyükşehir hizmet alımları için ayırdığı bu bütçenin dışında, sinema gösterimleri, festivaller, sergiler, kütüphanecilik faaliyetleri gibi pek çok alan için de ayrıca bütçe ayırmış.

Ordu Büyükşehir sitesinde ayrıntılı bütçesini yayınlamamış.

Trabzon Büyükşehir 2021 bütçesini sitesinde vermiyor. Eski bütçeler de detaylı olarak verilmemiş.

Samsun Büyükşehir sitesinde sadece geçmiş yıllara dair bütçe yayınlanmış. Ancak, orada da kültür sanat alanındaki pay ve hizmet alımları meblağı yer almıyor!

Malatya Büyükşehir detaylı bütçe yayınlamamış.

Diyarbakır Büyükşehir’in sitesinde bütçe bilgisi yok!

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİ GÖREVE DAVET EDİYORUM!

Kültür ve sanat faaliyetleri için bütçe ayırarak bu alanda destek yaratmak hem Anayasa ile idari kurumlara tevdi edilen bir görevdir ve hem de bu görev 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile ayrıca detaylandırılmıştır.

Ancak, kültür ve sanat emekçilerinin en çok desteklenmeleri gereken bir dönemde, belediyeler sırra kadem basıyorlar!

Hem de, bu alandaki faaliyetler için ayrılmış bir bütçeleri olduğu halde!

Neredeyse her gün, ülkemizin bir köşesinden sanatçı intihar haberi gelirken, belediyelerin bu alanda ayırdıkları bütçeyi kullanmamaları en hafif deyimle insafsızlıktır, vicdansızlıktır!

Başta Büyükşehirler olmak üzere, tüm belediyelerin biran önce, hatalarından dönerek, kültür sanat faaliyetlerine ayırdıkları bütçeleri yerinde ve amaca uygun harcamalarını, tüm kültür ve sanat emekçileri adına rica ediyorum!

Dikkat ediniz; belediyelerden ayrıca bir fon oluşturmalarını beklemiyoruz. Yeni bir kaynak yaratmalarını istemiyoruz.

Sadece, bütçelerinde öngördükleri payı gerçekten kültür ve sanat emekçilerine ve yine emeklerinin karşılığı olarak harcamalarını bekliyoruz!

Bu konuyu, Büyükşehir belediyeleri gereğini yapmadığı takdirde, dava konusu yapacağımı da buradan ilan ediyorum!

Önceki ve Sonraki Yazılar