NERİMAN ALTINDAĞ TÜFEKÇİ

Anne tarafı Erzurumlu, baba tarafı Amasyalı olan Neriman Altındağ Tüfekçi, 1926 yılında İstanbul’da doğdu. Nişantaşı Kız Lisesi’ni 1942 yılında bitirdi. Aynı yıl açılan stajyer sınavını kazanarak Ankara Radyosu’na girdi. Bu sırada kendisine opera sanatçısı olması gerektiğine ilişkin önerileri geri çevirdi. Ablası Perihan Altındağ Sözeri, Türk Sanat Müziği branşını seçmişti.

Halk Müziği’nin bağımsız bir dal olarak ayrılmasından sonra bu alanı seçen ilk kişilerden birisi Neriman Altındağ Tüfekçi olmuştu. 1949 yılında “Yurttan Sesler Korosu” şef yardımcılığı, 1950’de repetitör, 1953’te “artist-öğretmen” görevine getirildi. 1957’de “Kadınlar Korosu”nu kurarak yönetti. İki yıl sonra İstanbul Radyosu’na geçince, burada da “Yurttan Sesler Kadınlar Korosu”nu kurup yönetmeye başlamıştı. Radyolarımızda türkü söylüyor, bilgi ve birikimlerini öğretiyor, koro yönetiyor, derlemeler yapıyordu.

Neriman Altındağ Tüfekçi, bir süre İstanbul Radyosu’nda Türk Müziği Şubesi Müdür Yardımcılığı görevini yaptı. 1972’de yeniden Ankara Radyosu'na döndü. 1976’da TRT’den ayrılarak Türk Musikisi Devlet Konservatuarı'nın kuruluş çalışmalarına katıldı. Ayrıca İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı’nda da öğretim görevlisi ve danışman olarak çalıştı.

Neriman Altındağ Tüfekçi’ye 1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanı verildi. Muzaffer Sarısözen’le 1951’den 1956’ya kadar süren evliliğinden Memil Sarısözen adlı bir oğlu, Nida Tüfekçi ile 1958’den itibaren süren evliliğinden Gamze Tüfekçi Yazıcı adlı bir kızı oldu.

Neriman Altındağ'ın ilk eşi Muzaffer Sarısözen'in derleme çalışmalarını, ikinci eşi Nida Tüfekçi de 1993 yılındaki ölümüne kadar sürdürdü. Neriman Hanım'ın da onlarca derlemesi var. Derleme ve araştırmadaki düzenli ve titiz çalışması, onu, türküler, özellikle de uzun havalar konusunda en geniş repertuara sahip sanatçılardan birisi yaptı. Nida Tüfekçi ile birlikte "Memleket Türküleri" adlı kitabı hazırlamışlardı.

Neriman Altındağ Tüfekçi, televizyonların olmadığı bir dönemde radyo aracılığıyla Türkiye’nin her tarafına, sesini duyurdu. TRT’de başlayan çalışmalarını öğretim üyesi unvanıyla taçlandırdı. Toplumsal kültürün gelişmesine ve birçok sanatçı yetiştirilmesine katkıda bulundu.

Hâlâ kulaklarımızda Neriman Altındağ Tüfekçi'nin sesi var. Bazen Sivas’tan söylüyor: "Seherde ağlayan bülbül / Sen ağlama ben ağlayım” Bazen de Urfa’ya uğruyor sesi: "Kışlalar doldu boşaldı bugün” Onun sesindeki genişlik, derinlik ve zenginlik, Urfa’dan Denizli’ye, Kastamonu’dan Silifke’ye, Selanik’ten Kerkük’e, doğudan batıya, kuzeyden güneye kadar bütün yöreleri kapsardı. Bu özelliğiyle, halk müziği alanında çok özel bir yere sahipti. ‘Bozlak’ı da, ‘barak’ı da, ‘hoyrat’ı da, ‘yol havası’nı da yerel sanatçılar kadar başarıyla seslendirdi.

Neriman Altındağ Tüfekçi, Doğu, Güney Doğu ve Kerkük Bölgelerinin en zor uzun havalarını en güzel, en doğru ve otantik icra eden; ekol olmuş bir sanatçıydı. Öyle bir yorumlama gücü ve tarzı vardı ki, çok sayıda soliste örnek olmuştu: Kendi adıyla anılan bir yorum tarzı ortaya çıkmıştı.

Neriman Altındağ Tüfekçi yurtdışında da konserler vermişti. İstanbul Festivali gibi birçok müzik etkinliğine de şef ve solist olarak katılmış, ulusal ve uluslararası kongrelerde, sempozyumlarda bildiriler sunmuştu. Büyük sanatçıyı, 3 Şubat 2009 Salı günü geçirdiği kalp krizi sonucu kaybetmiştik. Türküler sessiz, türküler suskun, türküler üzgün ve türküler yas içindeydi. Türkü Ana’yı Nida Tüfekçi’nin yanına uğurladık. Ama o sesiyle, eserleriyle ortaya koyduğu ilkeleri ve değerleriyle yaşıyor ve yaşayacak.

Önceki ve Sonraki Yazılar