ORHAN ÇİMEN VE “ARAF”

Karşı karşıya gelmek olanağı bulamasak da günümüz şair ve yazarlarından Orhan Çimen’i yakından takip eder, keyifle okurum. Henüz mürekkebi kurumadan aldığım son şiir kitabının adı: “Araf”

Orhan Çimen’le aynı toprakların çocuğuyuz. Hani bir terim vardır: “Şair-i maderzat.” Anadan doğma şair, anlamında kullanılır. Şiire yeteneği olan kimseler için de “şair-i maderzat,” denilir. Orhan Çimen, Sivas’ta “Şair-i mader zat” olarak tanımlanan Külhaşzade Rahmi’nin ailesinden geliyor. Külhaşzade Rahmi, 1877’de doğmuş ancak 34 yıl yaşamıştı. Lirik bir şairdi. Divan ve halk şiiri tarzındaki şiirlerinde milli ve toplumsal konular ile dönemin yöneticilerini ağır bir şekilde eleştiren taşlamaları ve aşk şiirleri vardı. Yaşamış olsaydı, döneminin büyük şairlerinden biri olacaktı.

Gelelim Orhan Çimen’in şiir kitabına. “Araftayım” başlıklı şiirini takdim ediyorum:

“Güzelliğin dillere

başım önüme düşmüş,

gül yüzüne

bülbül serenada düşmüş,

saz, söz, şiir, şarkı ne varsa sana

uykusuz geceler bize düşmüş…

Yokluğun da dert varlığın da

Hayalin mi suretin mi

Sensin ikisi de

ne odur diyorum ne de bu

ortadayım, kalmışım araftayım,

Seni çok özlüyorum

yokluğun dersen

sitemsiz seviyorum…”

Araf, dini açıdan Cennet ile Cehennem arasında bulunan bir yer, olarak tanımlanmakta. Günah ve sevapların, iyiler ve kötülerin arasındaki çizgi. Sözlüklerde “Sert ve Tepe”, “Adetler ve usuller” gibi karşılıkları da görebiliriz.

Sevgilinin güzelliği dillerde, gül yüzü bülbülün serenadındayken şairin başı önündedir. Bir tarafta, bütün bedi güzellikler, diğer tarafta uykusuz geceler; yokluk varlık, hayal, suret; bütün ikilemlerin iki uçunda da sevgili var. Ortada kalan, yani “arafta kalan” ise özleyen ve sitemsiz seven şairden başkası değil.

Has şiirin olmazsa olmazlarından biri duygu ve hayal olsa gerekir. Orhan Çimen, bir söyleşide, “İkisi arasında kaybolan ruh adeta dünya ile ilişkisini keser. Aşkın doyumsuz sihrine, kâinatın bilinmeyen gizemine, sonsuzluk adına eşlik edilir,” diyor.

18.yy İngiliz edebiyatının romantik yazarlarından L. Hunt olarak da tanınan, Leandr şiiri "Güzelliğin nefes alışı,” diye tanımlar. Orhan Çimen de aynı düşüncede. Şöyle diyor:

Şiir

Binlerce çiçeğin kokusu

Güzelliğin nefes alışı

Sonsuzluğun

Duygular eşliğinde mısralara taşınmasıdır.

Aşkın sesidir.

Aşksız ömür yalnızlıktır…”

Orhan Çimen’in duygu ve hayalleri gecelerini daha çok seviyor. Şöyle yazıyor: “ Geceler; ruhun bütün tılsımlara açık hayal yolculuğu, bitmeyen merakın uykuları aldatan sabrına ödül oluyor, gecelerin sırrı; acı çeken kalplere açıyor kapılarını varların yok, yokların var olduğu bir zamanı yaşatıyor…”

Araf’ta yer alan “Sınırsızlığın Ötesi” şiirinde şöyle yazmış:

“Geceler, kavuşmadır

ruhların hayalle

el ele tutuştuğu

işte o an;

ruhla lisan hasret giderir,

kucaklaşırlar ve şiir doğar…

Şiir; muhabbettir,

ruhun lisan ile buluşması,

aşkın dilidir…

Aşk; kader,

şiir muhabbeti;

sınırsızlığın ötesidir…”

Orhan Çimen’in şiirlerinde açık, kapalı pek çok telmihler yer alır. Bir şairin kullandığı telmihler, bir şairin kültürünü, bilgisini, görgüsünü, muhakeme ve kıyaslama gücünü gösterir.

Mevlana’nın Mesnevi’si “Bişnev” diye başlar. Kelimesinin anlamı ”dinle” demektir. İnsanî olgunluğa ulaşabilmek için gereken bilim, kültür ve sezgilerin kulak yoluyla gerçek olabileceğine işaret eder.

Mevlâna’nın “Hamdım, piştim, yandım” diye özetlediği kendi yaşamına telmihler Orhan Çimen’in şiirinde şöyle anlatılır

“Dinle” diye başlıyor Mesnevi,

kâmil insanı dinle

hamlıktan kurtulan insanı dinlemeye başla,

dinlersen hamlığını anlarsın…

Hamlığın geçti; ne kadar piştin,

ne kadar piştiğini anlarsın…

Yandın mı yanmadın

ölçüye vurmadan anlayamazsın.

İnsanı yaratan Mevla

onu yetiştiren

yerini göstereni insan.

“Ben” deme

“Ben”‘i düşünme

“Kendini” görme

az konuş, çok dinle

Sen kıymetlisin;

“Değersin”, eğiliyorum önünde

itibara büyüklenerek küçülme…”

Orhan Çimen’in şiirleri içinde hayatın gerçekleri de yer almakta. Örneğin, dostluğu ele alabiliriz. Gerçek dostlara karşısındaki kişinin hatasını ve kusurunu arayan değil, dostunun iyiliğini düşünen insandır, diyebiliriz. Bir başka anlatımla: “Gerçek dost arkadan konuşan değil, iyiyi de kötüyü de yüzüne açık yüreklilikle söyleyen insandır.”

Günün dostunu her zaman bulabilirsiniz. Gerçek dostu bulmak kolay mı? Şair şöyle diyor

“Dost

Görmek ne kadar zormuş,

Bilmek hele

Dertlenince dost aranıyor

Derde derman olsun diye,

Yoksa;

Hepten teslim oluyoruz

Terk etmeyen

Dostumuz kedere… “

“Araf” Orhan Çimen’in yedinci şiir kitabı. Bu eseriyle ilgi şöyle diyor: “….mükemmel bir denize parmaklarımın sadece biraz ucuyla değindim. Dizelerimin bir nebze olsun sizin de hissiyatınıza dokunması dileğimle.” Kitap Cinias Yayınları arasında çıktı. WWW.bkmkitap.com, cinius.shop, www.pandora.com.tr benzeri belli başlı kitap satış sitelerinden temin edebilirsiniz.

Önceki ve Sonraki Yazılar