Ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alışverişinden doğan uluslararası bütünleşme sürecine küreselleşme deniliyor. Ekonomik olduğu kadar siyasal, teknolojik, sosyal ve kültürel boyutlu bir süreç. İlişkilerin yaygınlaşması, ideolojik farklılıklardan beslenen kutuplaşmanın çökmesi, toplumsal farklılıkların ve inanışların tanınması, devletler arasındaki bağların güçlenmesi gibi cazip görülen değer ve olguları taşıyor.

Diğer taraftan küreselleşmenin bütünleştirici işlevine karşın; parçalayıcı ve tek yönlü tehdit işlevi de göz önünde bulunduruluyor. Bu duruma göre, kimine göre, onsuz mutlu olamayız. Kimine göre de mutsuzluğumuzun nedeni küreselleşme.

Gıda güvenliğinin sağlamak, bu konuda çabaları birleştirmek, uygun haline getirmek, mevcut gıda kaynaklarının en etkili kullanım yollarını aramak küreselleşen ülkelerin öncelikli uğraş alanı oldu.

Artan dünya nüfusu, gıda sorununun uzun vadeli dönemde istikrarlı şekilde ele alınmasını, gıdaya erişebilirliği sağlamayı gerekli hale getirdi.

Kardeş Azerbaycan’ın bilim adamlarından Prof. Dr. Eldar Allahyaroğlu Guliyev, bu alandaki çalışmalarını, görüşlerini “Küresel Gıda Güvenliği Gerçeklikler-Çağrılar-Perspektifler” adı altında bir kitap haline getirdi.

Bu değerli kitabı tanıtmaktan önce, yazarına ilişkin bilgiler vermek istiyorum:

Eldar Allahyaroğlu Guliyev, 26 Temmuz 1951 yılında Bakü'de doğdu. 1969’da Azerbaycan Halk Tarım Enstitüsüne (günümüzde Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi) girdi. 1973 yılında ekonomi uzmanı olarak mezun oldu.

Bilimsel Araştırma Enstitüsü'nde ve Ticaret Bakanlığı sisteminde sorumlu görevlerde bulundu. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesinde yüksek lisans eğitimi gördü.

Üç yıl Azerbaycan Merkezi Kooperatifler Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığından sonra 1993 yılında başkanlığına getirildi.

Guliyev’in biyografisini, bilim, sosyal, bürokrasi ve siyaset alanlarında ele almak gerekiyor.

Ülkenin önde gelen bilim adamları arasında yer aldı. Azerbaycan Kooperasiya Üniversitesinin bilim doktorluğu ve profesörlüğünün yanında rektörlüğünü yaptı.

Siyasal alanda, İkinci, Üçüncü, Dördüncü ve Beşinci Dönem Azerbaycan Cumhuriyeti Millet Meclisi'nin Milletvekili ve Tarım Politikası Komisyonunun Başkan Yardımcısı oldu.

Eldar Allahyaroğlu Guliyev’in uluslararası siyaset alanında da etkili ve aktif bir konumu bulunuyor.

2011 yılı Türk Dilli devletlerin parlamentosunda Fahri Millet Vekili seçildi. 2016' da Azerbaycan Cumhuriyeti Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü'nde Azerbaycan Temsilcileri Kurul Başkanlığı görevine getirildi.

Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası Bilim Akademisi’nin, Almanya Hannover’de Avrupa Doğa Bilimleri Akademisi’nin, İtalya Uluslararası Ekonomi ve Sosyal Bilimler Akademisi’nin ve Vatikan Bonifasiana Akademisi'nin asıl üyesi oldu. Gürcistan Cumhuriyeti Suhuşvili Teknik Üniversitesinde fahri doktorluk unvanı aldı. Roma şehrinin Fahri Bilim adamı oldu. Almanya’nın Berlin şehrinde Leybnis adına madalya ile ödüllendirilerek Avrupa'nın "Emektar Bilim Hizmetçisi" unvanını aldı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı etkin sosyal-siyasi uğraşıları nedeniyle 2011’de "Şöhret" nişanı ile ödüllendirdi.

Burada anamadığımız birçok ödülle birlikte, yine Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası Bilimler Akademisi tarafından "Altın Yıldız" madalyası ve "Atatürk Uluslararası" ödülü Prof. Dr. Eldar Guliyev’e verildi.

Eldar Alllahyaroğlu Guliyev, Azerbaycan’ın dışında Türkiye'de, ABD’de, Avrupa ülkelerinde ve bazı eski Sovyet devletlerinde çok sayıda bilimsel kitapları yayınlandı.

Prof. Dr. Eldar Guliyev’in tanıtmaya çalıştığım "Küresel Gıda Güvenliği: Gerçeklik, Zorluklar ve Perspektifler" adını taşıyan monografi kitabının dışında, “Çağdaş Dönemde Dış Ekonomik Faaliyetin Devlet Yönetimi Özellikleri”, “Gümrük işinin teşkili”, “Güvenilir gıda teminatı sistemi Kooperasiya ve Entegrasyon problemleri”, “Tarım ekonomi” adlarında Azerbaycan yüksek okulları için yazdığı önemli ders kitapları da bulunuyor.

Küresel Gıda Güvenliği Gerçeklikler – Çağrılar- Perspektifler, ilk kez, 2017’de Almanya’da yayımlanmıştı. Avrupa'nın önde gelen ülkelerinde tanıtımı yapıldı. Bunlardan biri çok geniş bir katılımla Roma’da oldu.

Küresel Gıda Güvenliği Gerçeklikler – Çağrılar- Perspektifler adlı kitabın ilk bölümünde “Ekonomik Güvenliğin Bir Parçası Olarak Gıda Güvenliği” ana konusu ele alınmış. Daha sonraki bölümde “Küresel Düzeyde Gıda Güvenliği” konusu işleniyor. Bunu “Sosyal Açıdan Gıda Güvenliği” izliyor. Kitabın dördüncü bölümü “Gıda Güvenliği Sağlamadaki Çağrılar” başlığını taşıyor ve İklim değişikliğinden kıtlığa ve toprak bozulmasına kadar ilgili konular inceleniyor. Arkasında sonuçlar öneriler bir bölüm halinde içeriğe eklenmiş.

Kitap içeriğinde üzerinde durulan konuların, saptamaların ve Prof. Dr. Eldar Guliyev’in önerilerinin bazıları şöyle:

Gıda güvenliğini sağlamada modern çağrıların özenle takip edilmesi ve dikkate alınması, dünya ülkelerinin iş birliğinin iklim değişikliği bağlamında arttırılması, toprak, su ve diğer kaynakların etkin kullanımında temel faaliyet mekanizmaları genişletilmelidir.

BM bünyesindeki uzmanlaşmış gıda ve tarım örgütleri, dünyada gıda güvenliğine güçlü destek sağlamalı.

Yeni projelerin, gıda güvenliği programlarının geliştirilmesi için esnek ve şeffaf bir kontrol sistemi olmalı.

Modern dünyadaki herkesi ilgilendiren iklim değişikliği ve çevre koruma sorunları önemsenmeli. Tüm ülkelerin, toplulukların, herkesin duyarlılığını artırılmalı. Doğanın ve hayvanların, biyolojik çeşitliliğin korunması, tarlaların ve mera alanlarının yapısının bozulmaması yönünde acil etkin önlemler alınmalı.

Dünya nüfusu büyürken, dünyanın arazi yüzey alanının dörtte biri kullanılıyor. Bu nedenle ekim alanları genişletilmeli.

Ayrıca dünya nüfusunun gıda güvenliğini sağlamak için bitki yetiştiriciliği, hayvancılık ve kümes hayvancılığının geliştirilmesi hastalıklarla başa çıkılmasının yolu aranmalı.

Genetiği değiştirilmiş ürünlerin üretimine izin verilmemeli. Dünya nüfusunun çevre dostu temiz gıda ürünlerine ulaşabilmesi temel hedef olmalı.

Modern dünyada çevre sorunlarının çözülmesi için küresel yaklaşımlar gerekmektedir. Bu bağlamda bitki üretimini arttırmak için organik gübrelerle geçilmeli, gen havuzu kurulmalı.

Her ülke, önemli miktarda gıda üretimi olup olmadığına bakılmaksızın, kendi yiyecek rezervi fonunu oluşturmalı.

Tatlı su kaynaklarının depolanması için uygun koşullar ve potansiyel yaratılmalı.

Toprağın verimliliğini ve etkinliğini artıracak önlemler yaygın olarak uygulanmalı.

Deniz ürünleri kaynakları, dünya çapında gıda arzını iyileştirmek için etkin kullanılmalı, Daha güçlü bir balıkçılık endüstri altyapısı oluşturmalı.

Kadın işgücünün kırsal alanlarda en verimli şekilde kullanımı teşvik edilmeli

Gençlerin, tarımsal alan gelişimine ve bu alandaki faaliyetlere ilgisini arttırma önlemleri alınmalı.

Tarımsal ürünlerin üretiminin arttırılması için sürekli elektrik enerji donanımı, artırılmalı ve desteklenmeli.

Dünya, yüzyıllar boyu korkunç savaşlardan, salgınlardan büyük acılar çekti. Kayıplar verdi.

Yirminci yüzyılın sonlarıyla yirmi birinci yüzyılın başlarında Acıların kaynağı terör, dinde aşırılık, milliyetçilik, ayrımcılık benzeri sorunlar olmaya başladı.

Prof. Dr. Eldar Guliyev “Küresel Gıda Güvenliği Gerçeklikler-Çağrılar-Perspektifler” kitabında hatırlatmalarda bulunuyor:

New York'taki Dünya Ticaret Merkezi ikiz kulelerin yerle bir olması. Avrupa'nın göbeğinde Fransa ve Belçika'daki patlamalar. Türkiye'deki PKK saldırıları. Azerbaycan' daki Ermeni fanatiklerinin politikaları ve vahşeti…

Bütün bunlar binlerce insana mal oldu. İşit, El Kaide, Taliban, Boko Haram terör örgütlerinin yaptıkları vahşetler, yıkımlar, tarihi yapıların yok edilmesi, binlerce insanın acımasız yöntemlerle öldürülmesi, aşağılanması.

Prof Dr. Guliyev, şiddet uygulamalarının durdurulmasını bu tehlikeli, kabul edilemez durumların önüne geçilmesini istiyor.

Göçmen sorunun daha insanı bir şekelde çözülmesi için önerileri var.

Kitapta, her bölüm sonunda küresel gıda güvenliği bağlamında gerçeklikler, çağrılar ve bakış açıları hakkında tavsiyeler ve öneriler sunulmuş.

Prof. Dr. Guliyev’e göre, gıda erişimi konularında, gıda güvenliğine sosyal yönden bakılmalı. Orta sınıfın şekillendirilmesinde gıda erişimi, işsizlik ve yoksulluk problemleri, gıda rejimlerinin iyileştirilmesi ve sosyal eşitsizliğin giderilmesi önem taşıyor.

Prof. Dr. Eldar Guliyev’in okuyuculara verdiği mesajda, ülkelerin anayasasına göre, devletlerin güç kaynağı insandır. İnsanların yaşam standartlarının iyileştirilmesinden ve sosyal konuların ele alınmasından devlet sorumludur.

“Küresel Gıda Güvenliği Gerçeklikler-Çağrılar-Perspektifler” kitabını Türkiye’de Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi’nin kararı üzerine Kültür Ajans tarafından yayınlandı. (Konur Sokak 66/7 Bakanlıklar ANKARA- 0312 425 9353)