Askeri sosyoloji, sosyoloji disiplininin özel alt dalıdır. ABD’de ortaya çıkan askeri sosyolojinin başlangıcı ikinci dünya savaşı yıllarına dayandırılır.

Askeri sosyoloji disiplininin oluşmasında Samuel Huntington, Morris Janowitz, Charles Moskos vb isimlerin katkı verdiğini söyleyebiliriz. Bu akademik disiplini, asker-asker, asker-kurum, asker-sivil ilişkileri, asker aileleri, kadın askerler, vb. askeriyeden görev yapan insanlarla ve bunların ilişkileriyle ilgilenir.

Bir yerde “Askeri Sosyoloji”, ordunun ve içinden çıktığı toplumun röntgenini çekmektir.

Mesela bir ordunun askeri zihniyeti nasıl şekillenir?

Subayları ve diğer rütbelileri etkileyen zihniyetin kaynağı nelerdir?

Askeri sosyoloji disiplini ne yapar?

Asker kimdir?

Askeri Alan nedir?

Askeri Habitus nedir?

Askeri Kültür nedir? Gibi daha birçok alt alanlarda araştırmalar yapmaktadır.

Ne yazık ki bu alan, yıllarca Türkiye’de ihmal edilmiştir. Ana nedeni de; devletin ve TSK’nın ordu hakkındaki bilgiler konusundaki aşırı ketumluğu, Türkiye’de askeri sosyoloji alanında araştırma yapmanın güçlüğü ve konuya ilgi duyan bilim insan sayısının azlığıdır.

Türkiye’de askeri sosyoloji akademik eğitimi alanların sayısı, şu an için bir elin parmaklarından da azdır. Fakat bunun böyle devam edeceği de söylenemez. Çünkü halen Milli Savunma Üniversitesi, Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsünde, Askeri Sosyoloji disiplininin yüksek lisans eğitimleri verilmekte ve çok yakında da doktora programı başlamak üzeredir.

Stratejik bir bilim dalı olarak gördüğüm “Askeri Sosyoloji”, Türk ordusunun stratejisini belirleyen ve uygulayan kurmayların kurmaylık okullarında ders olarak okutulmasının şart olduğunu düşünüyorum.

Önümüzdeki birkaç yazımı askeri sosyoloji konusuna ayıracağım. Dünyada ordularını sevk ve idare eden “şiddetin yöneticisi subayların” yetiştiriliş tarzlarını geçmişten günümüze izah ederken, geleceğin subaylarının da nasıl bir zihniyette olması gerektiğini Askeri Sosyolog olarak anlatmaya çalışacağım.

Mesela;

Subay nasıl yetiştirilmelidir?

Subayın zihniyeti nasıl olmalıdır?

Silahlı Kuvvetlerin kontörlü nasıl sağlanmalıdır?

Profesyonel ordu nedir?

Profesyonel orduya geçişin şartları ve olmazsa olmazları nelerdir? Gibi sorulara cevap arayacağım.