Pekcan Türkeş

Pekcan Türkeş

YAYLALAR ÜLKESİ İSKOÇYA VE BAŞKENTİ EDİNBURG

İskoçya; el değmemiş muhteşem bir doğa, spor ve bilimdeki öncülüğüyle gönülleri fethedecek bir ülke.

Burası hikayelerinin kahramanları efsanevi canavarlardan oluşuyor, büyük dehalar bu topraklardan çıkmış ve içlerinde çılgın savaşçıların ruhları yatıyor.

İskoç halkının hikayeleri genellikle efsanevi yaratıklarla ilgilidir: Elfler, goblinler, Loch Ness gölündeki canavarlar.

ORTA ÇAĞ VE GEORGİAN MİMARİSİYLE EDİNBURG

İskoçya; Büyük Britanya'da Birleşik Krallığa bağlı dört ülkeden( Galler, İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda) biri. 

İskoçya, 15. yüzyıla kadar bağımsız bir ülkeydi. Daha sonra ülke, 1603'te Büyük Britanya topraklarına katıldı ve taht ile ilgili yetkiler İskoçya kralı tarafından İngiltere kralına devredildi.

Avrupa'nın önemli kültür başkentlerinden biri olan Orta Çağ ve Georgian dönemine ait mimarisiyle tanınan Edinburg;  "Old Town" Eski Şehir ve “New Town” Yeni Şehir olarak ikiye ayrılıyor.

CALTON HİLL TEPESİ

UNESCO Miras Dünya Listesi’nde bulunan Calton Hill Tepesinde ‘Atina Akrapolu’ ve iki adet gözlemevi bulunuyor.

EDİNBURG KALESİ VE BRAVEHEART CESUR YÜREK

Volkanik kayaların üzerine kurulmuş 12. Yüzyıldan kalma mimari özellikleri taşıyan Edinburg Kalesinde Büyük Salon, Aziz Margaret Şapeli ve Taç Oda bulunuyor.

Kalenin girişinde 13.yüzyılda İskoçya’nın bağımsızlığı ve İngiliz egemenliğinden kurtulması için büyük mücadele veren William Wallace'in heykeli var. 

William Wallace’ın hayatını Braveheart (Cesur Yürek) filminde Mel Gibson canlandırılmıştır.

ROYAL MILE KRALİYET YOLU

Edinburg Kalesinden aşağıya birkaç kilometre uzanan parke taşlı yolun asıl adı High Street.

Ama İskoçlar bu yola Royal Mile diyorlar.

Binalar ve sokakların birbirine dar merdivenlerle bağlandığı Yol boyunca restoranlar, publar, hediyelik eşya satan dükkanlar bulunuyor.

VİCTORİA STREET CADDESİ

Harry Potter’ın yazarı JK Rowling’in “Büyücüler Çarşısı” Victoria Street’ten esinlenmiş olsa gerek.

Çünkü bu bölge; rengarenk dükkanlarıyla tam bir büyücü alışveriş caddesi.

ST. GİLES KATEDRALİ

Royal Mile’in devamında bulunan  St. Giles Katedrali, 1124 yılında Kral I.David’in isteği üzerine gotik mimari tarzında yapılmıştır. İskoçya’nın Martin Luther’i olarak görülen John Knox, ilk reformasyon vaazlarını bu kilisede vermiş olup, Presbiteryenlik mezhebini bu kiliseden yaymaya başlamıştır.

İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu Anglikanizm mezhebi; İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

HOLYROOD PALACE SARAYI

İskoç Kraliçesi Mary’den IV.James’e kadar birçok aile mensubunun yaşadığı bu saray dıştan Barok mimarisiyle büyülerken, içeride de değerli antika eşyalarla göz kamaştırıyor. Ayrıca kraliyet ailesi üyelerinin portreleri ve yatak odaları da gezilebilecek noktalar arasında yer almakta.

YAZAR WALTER SCOTT’A ADANAN DEVASA ANIT

İskoçyalı tarihî roman yazarı ve şairi Sir Walter Scott'un (1771 - 1832) anısına Viktoryen-Gotik mimari tarzında inşa edilen bu devasa anıt; Havana’da bulunan Jose Marti Anıtı’ndan sonra dünyanın en büyük ikinci anıtı olma özelliğine sahiptir.

İSKOÇ MUTFAĞI

* İskoçya'nın geleneksel yemeği Sakatat Yahnisi Haggis(bir nevi kokoreç ) koyun yüreği ve ciğeri işkembe içinde haşlanarak yapılıyor.İskoç kültürünün bir geleneği olarak domuz kanından elde edilen Black Pudding adlı sos etlerin özellikle Haggis’in üzerine servis edilmektedir.
* Cullen Skink :Mezgit balığı, patates ve soğandan yapılan  çorba.
* Bizdeki kumpirin bir versiyonu da İskoçlarda var : The Baked Potatoe’ Haşlanmış Patates
* İskoç mutfağında kahvaltı çok önemlidir.Domuz pastırması, konserve fasulye ve kızarmış yumurtadan oluşan bu kahvaltılara süt veya çeşitli kahve çeşitleri eşlik etmektedir.
* Cranachan geleneksel  ahududu tatlısı.
* Caramel shortbread: Karamelli kurabiye 
* Ülkede doğum günlerinde servis edilen Dundee Cake önemli bir tatlı çeşididir. ?Scone: İskoç kurabiyesi 

İSKOÇYA VE EDİNBURG’UN ANIMSATTIKLARI 

* İskoçya; dış politika, savunma, güvenlik gibi hususlarda merkezi Birleşik Krallık hükümetine tabidir. Eğitim, sağlık, spor vb. gibi hususlarda  İskoç Parlamentosu yetkilidir.
* Stonehenge  'Asılı Taşlar', İskoçya'nın orta çağ atmosferini yansıtıyor.
* İskoçya’ya giderken İngiltere vizeniz olması gerekiyor. 
* Birleşik Krallığın “God save the Queen” milli marşına karşılık İskoçya’nın “Flower of Scotland” diye marşı var.
* İskoçya; Müslüman kadınları çalışmaya teşvik etmek amacıyla, polis teşkilatı tarafından “hicab” giysisinin resmi üniforma olarak kabul edildiği ülke.
* İskoçya’da Kelt kültürünü keşfedebilirsiniz. 
* İskoçya'nın en büyük şehri olan Glasgow, aynı zamanda futbol diplomasisinin de doğum yeridir. 1872'de ilk resmi uluslararası futbol maçı buradaki da, İskoçya ve İngiltere arasında oynandı.
* İskoçya'nın çevresinde yaklaşık 300 tane kale bulunuyor.
*İskoçların talihsiz Kraliçesi Mary Stuart’ın trajik hayatını Stefan Zweig; yazdığı Roman, Fredrich Schiller; Tiyatro oyunu Donizetti ise bestelediği Opera ile anlatmıştır.
* Modern tıbbın öncüsü olan İskoçya doğumlu Alexander Fleming, penisilini (antibiyotik) buldu.
* İlk başarılı klonlanmış yaşam formu olan koyun Dolly, Edinburgh Üniversitesi'nde bir laboratuvarda yaratıldı. 
* Dünyanın ilk renkli fotoğrafı 'Tartan Şerit' (Ekose) İskoçya'da çekildi.
* Tüm polisiye/dedektiflik romanları için esin kaynağı olan Sherlock Holmes, İskoç yazar Arthur Conan Doyle'un muazzam beyninin ve hayal gücünün bir ürünüdür.
* Geçmişin Vikipedi'si Britannica ansiklopedisi, İskoçya'da doğmuştur.
* İskoçya’nın ihracat ürünlerinin başında viski ve somon geliyor.
* İskoç’ların milli enstrümanı Bagpipe  (tulum).
* Kilt, İskoç erkeklerinin giydiği etek. İskoçya'da düğün ve balo gibi özel günlerde giyilen bu etekler aslında ulusal gururun ve aile/klan ilişkilerinin önemli bir sembolüdür.
* Kıvırcık büyük kulaklı İskoç Kedisi, Scottish Fold ismiyle bilinir.
* İskoç denince aklımıza üzerinde büyük bir  çengelli iğne olan kareli etek Kilt gelir.
*Edinburgh’da gezerken katedral duvarlarına, sokak aralarına yazılmış "End London rule" “Londra yönetimine son” yazıları görebilirsiniz.
* Museum of Childhood Çocukluk Müzesi; 19.yüzyıldan günümüze kadar oyuncaklarda yaşanan değişimi gözler önüne seren , çocukluk tarihine adanmış ilk müzedir.
* Cowgate Street’de Çocukların 23:00 kadar Köpeklerin ise her zaman girebileceği bir Gece Kulübü var.
* İskoçya; Braveheart, Highlander (İskoçyalı), Trainspotting ve Rob Roy gibi filmlere plato oldu.
* Highlander (Yayla) Turizmi çok gelişmiş.
* İskoçya'nın 15 binin üzerinde belgelenmiş yerel dans türleri vardır. 
* Kızıllık, İskoçya'da yaygın olarak görülmektedir. İskoçların en az %40'ının DNA'larında kızıl saç geni vardır. Bilim insanları bunun sebebini güneş ışığından yoksun olmalarına bağlıyor.
* Edinburgh, 1824'te dünyanın ilk itfaiyesini kuran şehir olma ünvanına sahiptir.
* 1950'lerde Glasgow'daki hastanelerde ultrason kullanılmaya başlandı.
* Edinburgh’da Pasha ve Meze Meze isimli iki Türk mutfağını tanıtan restoran var.
* Anglikan kilisesine katılmamaları için papa tarafından İskit’ler soyundan geldiği iddia edilen İskoç halkıyla ilgili günümüzde yapılan gen araştırmaları bu iddiayı doğrulamış. Medeniyetler Tarihi konusunda bir otorite olarak kabul edilen Herodot İskitler  (Sakalar) döneminde yaşamıştır. Ünlü tarihçi İskitler'in Türk olduğuna dair önemli kanıtlar sunmuştur. Yapılan tetkikler ve bulgular da İskitler'in Turanid bir kavim olduğunu ortaya koyar.

Önceki ve Sonraki Yazılar