Prof. Dr. Osman Erk
EVDE SENTETİK HALI KULLANANLAR, DİKKAT!
Kapalı mekanlardaki kirliliğin en önemli nedenlerinden biridir. Halılar plastik, yün veya pamuk lifsi maddelerden yapılmaktadır. Doğal materyallerden değil çoğunlukla PVC, naylon, polyester, akrilik, poliüretan, lateks gibi plastik malzemelerden yapılan halı ve kilimler fazla miktarda toz tutar ve kimyasal madde içerir. Özellikle yeni olan ve sentetik liflerden yapılmış halılarda birçok toksik kimyasal madde bulunmaktadır. Yapıştırıcılar, alev geciktiriciler ve boyalar, leke önleyici kimyasallar, güve ilaçları ve nem önleyici kimyasallar bunlardan bazılarıdır. Halılar klozetlerden binlerce kat daha fazla bakteri, küf ve mantar içerirler. Yeni halılar özellikle toksiktir ve kapalı mekanlarda bulundurulmamalıdır.
Sirkeli Suyla Temizleyin
Halılar üzerinde oynayan çocukları olan aileler ve evde evcil hayvan besleyen aileler halılardaki toksik kimyasallara özellikle duyarlı olmalıdırlar. Halı temizleyici kimyasallar da özellikle toksiktir ve halılar temizlendikten sonra uzun süre kurutulmalı ve sonra kullanılmalıdır. Halı temizlemede kullanılan deterjan ve şampuanların çoğu naftalin, etanol, amonyak ve kanserojen olduğu bilinen leke çıkartıcı olarak kullanılan perkloretilen içermektedir. Halılar deterjanlarla değil sirkeli su ile temizlenmelidir. Halı lifleri arasında üreyen bakteri ve mantarların toksinleri odanın daha da kirlenmesine neden olur.
Deterjan Temizlemez Kirletir
Deterjanlar en tehlikeli kimyasal maddeleri içinde gizleyen insan ve çevre sağlığına zarar veren ürünlerdir. Ambalajlı gıdalar ne kadar katkı maddesi içerirse, deterjanlardan aynı şekilde birçok katkı maddesi vardır. Deterjanlar temizleyici, renklendirici, beyazlatıcı, yumuşatıcı, köpürtücü, parlaklık verici, esans, korozyon önleyici ve antimikrobik kimyasallar gibi birçok toksik madde içerir. Çamaşır ve bulaşık deterjanlarında yumuşatıcı olarak kullanılan fosfat çevre kirliliğinin en önemli nedenlerinden birisidir. Evlerde ve lokantalarda kimyasal deterjanlarla yıkanmış yemek kaplarında biriken kimyasal deterjanlar kronik deterjan zehirlenmesine yol açabilir. Yemek kapları bol temiz su ile yıkanmalı ve kurulanmalıdır. Bulaşık makinelerinin deterjanları toksiktir, kap-kacak sirkeli su ile temizlenmelidir.
Mobilyalarınız Yeni mi?
Mobilya yapımında kullanılan yapıştırıcılar, vernik, boya ve cilalar birçok kimyasal toksik madde içerebilmektedir. Mobilyalardan yayılan formaldehit ve yangın geciktiriciler sağlık açısından olumsuz etkilere yol açarlar. Formaldehit alerjik ve kanserojen bir madde olarak kabul edilmektedir. Yapılan çalışmalarda evlerin özellikle oturma odalarında ve mutfaklarda formaldehit düzeyi toksik seviyelerde bulunmuştur. Formaldehit kanserojen bir kimyasaldır. Kan kanserine yakalanan çocukların evlerinde yapılan araştırmalarda yüksek formaldehit varlığı tespit edilmiştir. Birçok ülkede kozmetik ürünlerinde formaldehit kullanımı yasaklanmıştır. Formaldehit ürünlerde formalin olarak gizlenebilmektedir. Formaldehit kanserojen bir kimyasaldır. Mobilyaların yeni olması gerekmez. Yeterince havalandırılmış ahşap mobilyalar tercih edilmelidir. Kokusu olan ve kokusu doğal olmayan her şey toksiktir.
Sunta ve MDF Olmasın
Doğal masif mobilya ürünleri tercih edilmeli, mobilya alınırken formaldehit kullanılıp kullanılmadığı sorgulanmalı, MDF ve suntadan yapılan mobilyalardan uzak durulmalıdır.