BÖYLE BİR ORTAMDA NELER YAPMALIYIZ?

Açıkta satılan besinlerden ve açık su kaynaklarından kesinlikle uzak durulmalıdır. Kokusu değişmiş, küflenmiş, rengi değişmiş besinler asla tüketilmemelidir. Yaz aylarında özellikle et ve süt ürünleri, kümes hayvan etleri, sosis, sucuk, dondurma, mayonez, soslu yiyecekler, kremalı pastalar, bir süre açıkta kalmış deniz ürünleri, yumurta ve limonata gibi yiyecek ve içeceklerle besin zehirlenmesi ortaya çıkabilir. Gıda zehirlenmeleri genellikle birkaç gün içinde geçer. İyileşme sürecinde kaybedilen sıvının yerine konması için tuzlu ayran tüketilmesi yeterlidir. Ancak ishal üç günden fazla sürerse, yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı ve dışkıda kan varsa mutlaka hastaneye başvurulması gerekir.

İSHALE KARŞI NASIL ÖNLEM ALALIM?

Mikrop ve zehir bulaşmış yiyecek ve suları tüketmek ishal oluşumuna neden olur. Sokak satıcılarından alınan gıdalar, pişmemiş ve kabuğu soyulmamış sebze ve meyveler, çiğ veya az pişmiş et ürünleri, kabuklu deniz mahsulleri en riskli gıdalardır. Tüketilen yiyecekler hijyen açısından mutlaka kontrol edilmelidir. Oda sıcaklığında servis edilen pişmiş, sos ve mayonezle tatlandırılmış yiyecekler, mahalli sütler her zaman risklidir. Özellikle musluk suyu ve buza dikkat edilmelidir. Bazı lokantalar çeşme suyunu şişeleyip servis yaparlar. Bu sık görülen ve turist ishaline yol açan bir durumdur. Ellerin yemek öncesi ve tuvalet sonrası mutlaka yıkanması da yararlı önlemlerden biridir.

NELER YEMEYELİM?

Fastfood gıdalar, rafine tahıllar, pastane ürünleri, beyaz pirinç, gazlı içecekler, sosis, işlenmiş et, trans yağlı margarin, patates cipsi, kızarmış patates, tavuk nugget, hazır çorba, kremalı kahve gibi yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.

SICAKLARDA NASIL BESLENELİM?

Günlük kalorilerin %90’ı taze, temiz, mümkünse organik, mevsiminde ve yerel olarak hazırlanmış sebze ve meyvelerden gelmelidir. Hayvansal ürünlerin kalitelisi az miktarda tüketilmelidir. Yazın terlemeyle çok fazla sıvı ve mineral kaybı söz konusu olduğu için su miktarı fazla olan sebze ve meyveler idealdir. Özellikle sarı, kırmızı, turuncu renkli havuç, domates, biber, kavun, karpuz, kayısı, limon gibi sebze ve meyveler karoten adı verilen antioksidanlardan bol miktarda içerir. Bu antioksidanlar bizi güneşin zararlı ışınlarından korumada yardımcı olur. Brokoli, karalahana, Brüksel lahanası, kuşkonmaz, sarımsak ve soğan gibi sülfür içeren yeşil beyaz renkli sebzeler kaliteli D vitamini yapımı için bize gereklidir. Yaz aylarında mutlaka D vitamini yapımı için bir süre güneşlenmek gerekir. Güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde 20-30 dk korunmasız güneşlenmek yeterlidir. Yaz aylarında kızartma gibi yiyeceklerden sakınmalıyız. Gökkuşağını oluşturan rengarenk taze sebze ve meyvelerden oluşan beslenme modeli idealdir.

NE KADAR SU İÇELİM?

Yaz aylarında sıcak ve nem nedeniyle sıvı ihtiyacı artar. Bu nedenle en az 2.5-3 litre su içilmelidir. Suyun miktarı yanı sıra kalitesi de önemlidir. Minerallerden zengin, alkali pH’daki cam şişedeki sular tercih edilmelidir. Su vücudu yıkayıp temizleyen, toksinlerden arındıran süper vitamindir. İdrar renginin koyu olması yeterli su içilmediğini gösterir. İdrar rengi açık olacak şekilde su miktarı ayarlanmalıdır. Suyun içine limon sıkılabilir, nane katılabilir. Vücuttan su atılmasına sebep olan çay, kahve ve kolalı içeceklerden olabildiğince uzak durulmalıdır.

SÜT VE YOĞURT TÜKETELİM Mİ?

Süt içinde 38 hormon ve büyüme faktörü, bol miktarda antikor, antibiyotik, koruyucu katkı maddeleri barındıran bir sıvıdır. Anne veya hamile bir canlının ifrazatı olan süt içinde östrojen, prolaktin, progesteron, insülin, insüline benzer büyüme faktörü gibi bileşikleri içerir. Bu nedenle insan hariç doğadaki bütün memeliler sütten kesildikten sonra süt içmezler, başka yiyeceklere yönelirler. Bu nedenle süt ve süt ürünleri tüketmeye gerek yok, ihtiyacımız olan protein ve kalsiyumu yeşil yapraklı sebzelerden ve yeşilliklerden sağlayabiliriz. Tıpkı fil, sığır ve at gibi.

NE ZAMAN EGZERSİZ YAPALIM?

Bu kişiye göre değişebilir. Egzersiz yapalım da ne zaman yaparsak yapalım. Yürüyüş, yüzme gibi sporlar yapılacaksa sabah saatleri tercih edilebilir. Mümkünse aç karnına bu sporları yapmak yağ yakmak açısından uygundur. Sabah hafif bir kahvaltı yaptıktan sonra da bu sporları yapılabilir. Koşu ve ağırlık çalışma gibi egzersizler yapılacak ise akşam saatleri tercih edilebilir. İdeal olan hem sabah, hem de akşam bu egzersizleri bir arada yapabilmektir.

MADEN SUYU TÜKETMELİ Mİ?

Maden suları yeraltı sularıdır ve yüzeye yaklaştıkça içindeki mineral miktarı artar. Maden suları magnezyum, potasyum, kalsiyum, sodyum, sülfat, bikarbonat gibi vücuda gerekli olan mineralleri ve karbondioksit içerir. Özellikle yaz aylarında günde 1-2 şişe maden suyu tüketmek sağlık açısından yararlıdır. Her maden suyunun mineral düzeyi birbirinden farklıdır. Özellikle sodyum miktarı yüksek olanlar tercih edilmemelidir. Maden suları yemek aralarında içilmelidir. Hem sindirime yardımcı olur, hem kemik, diş ve cilt sağlığını korur hem de tansiyonu ayarlar. Kalp ve böbrek hastaları maden suyu tüketmemelidir. İçinde nişasta bazlı şeker, meyve, kafein, uyarıcı aminoasitler bulunan soda ve enerji içecekleri ise kesinlikle tercih edilmemelidir.

VİTAMİN VE BALIK YAĞI ALMALIMIYIZ?

Stres ve toksinlerle dolu bir hayat yaşıyoruz. Yiyecek ve içeceklerimizdeki vitamin ve mineral miktarı her geçen gün azalıyor. Bu nedenle vitamin ve mineral ihtiyacımız çok fazla. İçinde çok fazla katkı maddesi bulunmayan, güvenilir firmaların bağımsız kuruluşlarca denetimden geçirilmiş, sertifikalı vitamin ve mineral türü ilaçları zaman zaman kullanılmalıdır. İçinde bakır, folik asit ve demir bulunan multivitaminler özel bir neden yoksa tercih edilmemelidir. Kalite, miktar ve çeşit bakımından yeterli bitkisel ürünler vitamin deposudur. Balık yağı hapı kullanmaya ise kesinlikle gerek yok. En son yapılan çalışmalar balık yağlarının vücuda hiçbir olumlu etkisinin olmadığını gösterdi, haftada 1-2 kez balık yemek, yeterli semizotu, ceviz, keten tohumu tüketmek gerekli omega 3 alınmasını sağlar. Balık yağları da sonuçta işlenmiş gıdadır.

TANSİYON, KALP, BÖBREK VE ŞEKER HASTALARI YAZIN NELER DİKKAT ETMELİDİRLER?

Bu hastalar mutlaka kullandıkları ilaçları düzenli olarak kullanmaya devam etsinler. Bu hastalar için yaz aylarında en büyük sorun aşırı sıcak nedeniyle ortaya çıkan su ve mineral ihtiyacıdır. Bu hastalar mutlaka yeterli ve kaliteli su içmelidirler. Sabah erken ve akşam geç saatlerde yürüyüş gibi hafif egzersizler son derece yararlı ve gereklidir. D vitamini ihtiyacı için yeterli sürede güneşlenmek iyi gelir. Alkol ve sigaradan, çok fazla çay, kahve ve kolalı içeceklerden uzak durulmalıdır. Çok yağlı, tuzlu, işlenmiş, kızartılmış yiyeceklerden uzak durulmalıdır.