Vü­cu­du­muz­da nor­mal hüc­re­sel me­ta­bo­liz­ma, ener­ji üre­ti­mi ve kul­la­nı­mı so­nu­cun­da re­ak­tif ok­si­jen ve nit­ro­jen mo­le­kül­le­ri de­ni­len; hüc­re­ye ve hüc­re için­de­ki ener­ji san­tral­le­ri olan mi­to­kon­dri­le­re za­rar­lı mad­de­ler or­ta­ya çı­kar. Si­ga­ra, ilaç­lar, tok­sin­ler ve has­ta­lık sü­reç­le­ri bu tok­sik mad­de­le­rin da­ha da faz­la açı­ğa çık­ma­sı­na ne­den olur. An­tiok­si­dan mad­de­ler bu za­rar­lı tok­sik ürün­le­ri yok ede­rek kalp has­ta­lık­la­rı­nı ön­ler. An­ti­ok­si­dan yö­nün­den zen­gin gı­da­lar kal­be çok fay­da­lı. An­ti­ok­si­dan mad­de­ler ara­sın­da A vi­ta­mi­ni ön­cü­sü olan ka­ro­te­no­id­ler, E vi­ta­mi­ni, C vi­ta­mi­ni, po­li­fe­nol­ler gi­bi bi­le­şik­ler var­dır ve bun­lar özel­lik­le seb­ze ve mey­ve­ler­de yo­ğun ola­rak bu­lu­nur. Bu an­ti­ok­si­dan­lar bit­ki­le­ri gü­neş ener­ji­si­nin za­rar­lı et­ki­le­rin­den; bak­te­ri, man­tar ve küf gi­bi za­rar­lı mik­ro­or­ga­niz­ma­lar­dan ko­rur.

An­ti­ok­si­dan Ne­ler­de Var?

Ge­nel ola­rak an­ti­ok­si­dan­lar­dan zen­gin yi­ye­cek ve içe­cek­ler (ki­vi, li­mon, kı­zıl­cık, ha­vuç, ıs­pa­nak, bro­ko­li, sa­rım­sak, ke­ten to­hu­mu, Brük­sel la­ha­na­sı, nar, çi­lek, bö­ğürt­len, por­ta­kal, kır­mı­zıla­ha­na, ce­viz, fın­dık, ye­şil çay, kır­mı­zı şa­rap, do­ma­tes, bi­ber, bit­ter çi­ko­la­ta) kalp da­mar has­ta­lık­la­rın­dan ko­run­mak ve­ya iler­le­me­si­ni dur­dur­mak için öne­ril­mek­te­dir. Seb­ze ve mey­ve­ler­de yüz­ler­ce an­ti­ok­si­dan mad­de mev­cut­tur. Or­ga­nik seb­ze ve mey­ve tü­ke­til­me­si ve tü­ke­ti­min çe­şit­len­di­ril­me­si ko­ru­yu­cu ola­bi­lir. Nar bi­li­nen en iyi an­ti­ok­si­dan mad­de­ler­den bi­ri­dir, ko­les­te­rol ve kan ba­sın­cı­nı dü­zen­ler ve da­mar sağ­lı­ğı için olum­lu et­ki­le­ri var­dır.

C Vi­ta­mi­ni Çok Önem­li

Ce­viz ve fın­dık tü­ke­tim­le­ri­nin (gün­de 40-50 gr) ris­ki azal­ta­bi­le­ce­ği gö­rü­şü ke­sin ol­ma­mak­la bir­lik­te ge­nel­lik­le des­tek­len­mek­te­dir. E vi­ta­mi­ni ile il­gi­li ola­rak çe­liş­ki­li gö­rüş ve so­nuç­lar ol­mak­la bir­lik­te 400 IU al­tın­da­ki gün­lük E vi­ta­mi­ni alı­mı­nın ya­rar­lı ola­bi­le­ce­ği ifa­de edil­mek­te­dir. C vi­ta­mi­ni vü­cut­ta ya­pı­la­ma­dı­ğı için dı­şa­rı­dan yi­ye­cek ve içe­cek­ler­le alın­ma­sı zo­run­lu olan bir an­ti­ok­si­dan vi­ta­min­dir. C vi­ta­mi­ni­nin kalp da­mar has­ta­lık­la­rı­na kar­şı ko­ru­ma sağ­la­dı­ğı gö­rü­şü ge­nel ola­rak ka­bul gör­müş­tür.

Bol Ba­lık ve Ce­viz Tü­ke­tin

An­ti­ok­si­dan mad­de­ler dı­şın­da Ome­ga-3 yağ asit­le­ri­nin kalp da­mar has­ta­lık­la­rı­na kar­şı ko­ru­yu­cu ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir. Ome­ga-3 yağ asit­le­ri ri­tim bo­zuk­luk­la­rı­nı dü­zen­ler, da­mar sert­li­ği­ni azal­tır, ka­nın akış­kan­lı­ğı­nı ar­tı­rır, da­mar­la­rın iç yü­zü­nü ör­ten en­do­tel de­ni­len ta­ba­ka­nın iş­lev­le­ri­ni dü­zen­ler, ko­les­te­rol ve trig­li­se­rid dü­zey­le­ri­ni dü­şü­rür. Ome­ga-3 yağ asit­le­rin­den zen­gin yi­ye­cek­ler ba­lık­lar (so­mon, rin­ga, ham­si, sardalye, is­tav­rit, us­kum­ru), Ome­ga-3’ten zen­gin yu­mur­ta, ye­şil seb­ze­ler (se­mi­zo­tu, ro­ka, kı­vır­cık, ma­rul, ıs­pa­nak), ce­viz ve ke­ten to­hu­mu­dur. Ce­viz hem an­ti­ok­si­dan­lar­dan hem de Ome­ga-3 yağ asit­le­rin­den zen­gin bir yi­ye­cek­tir ve kalp da­mar has­ta­lık­la­rı açı­sın­dan önem­li ko­ru­ma sağ­lar.

Bunlar da Kalp Düşmanı

Şe­ker, früktoz, un, tuz, doy­muş yağ­lar (tam yağ­lı et­ler, su­cuk, sa­lam, so­sis, pas­tır­ma, ta­vuk ve hin­di de­ri­si, kay­mak, kre­ma, ma­yo­nez ve yağ­lı sos­lar) ise kalp ve da­mar sağ­lı­ğı açı­sın­dan son de­re­ce za­rar­lı yi­ye­cek­ler­dir ve ke­sin­lik­le uzak du­rul­ma­lı­dır. Al­kol de kalp da­mar­la­rı üze­rin­de tah­ri­bat ya­par. Kalp sağ­lı­ğı­mı­zı ko­ru­mak için an­ti­ok­si­dan­lar­dan zen­gin, seb­ze ve mey­ve tü­ke­ti­mi­mi­zi ar­tır­ma­lı ve çe­şit­len­dir­me­li­yiz. Hay­van­sal ürün­ler­den ise ola­bil­di­ğin­ce uzak dur­ma­lı­yız. Özel­lik­le ye­şil yap­rak­lı seb­ze­le­ri bol mik­tar da ve müm­kün­se çiğ ola­rak tü­ket­me­ye gay­ret et­me­li­yiz.