Prof. Dr. Osman Erk

Prof. Dr. Osman Erk

MİKROPLASTİK MADDELER ÇOK YAYGIN

Plastik maddeler dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kişisel bakım ürünleri, kozmetikler, temizlik malzemeleri ve çözücüler, tekstil ürünleri, oyuncaklar, plastik ambalajlar ve araba lastiği gibi endüstriyel ürünler plastik maddeleri barındırır.

Güneş, ısı, rüzgar, hava, mikroorganizmalar gibi etkenler bu plastik maddelerden mikroplastiklerin oluşumuna neden olur.

Mikroplastikler çapı 5 mm’den daha küçük olan plastik parçacıklarıdır.

Plastik bir dünyada yaşıyoruz ve hayatımız plastik.

Türkiye plastik üretiminde ve kullanımında dünyada önde gelen ülkelerden biri.

Plastikler nerede var ise mikroplastik maddeler de orada bulunur.

Doğaya bırakılan herhangi bir atık madde sonuç olarak hava, su ve besinler yol ile insan vücuduna geri döner.

Ambalajlı Ürünler ve Gıdalar Mikroplastik Kaynağı

Hayvansal ürünlerden özellikle balık, et ve süt ürünlerinde, sularda bu mikroplastik maddeler bulunabilmektedir.

Denizden elde edilen tuzlara bulaştığı da bilinmektedir.

Dünya çapında 21 ülkede çeşitli markalardan 39 farklı tuzun 36’sında bu mikroplastik maddeler saptanmıştır.

Deniz tuzlarının dışında kaya tuzunda bile mikroplastiklerin bulunması ambalajlardan kaynaklandığını düşündürmektedir.

İşlenmiş gıdaların plastik ambalajlarında bol miktarda mikroplastik maddeler, polimerler, renklendirici ve dolgu maddeleri bulunur.

Bu kimyasalların soğuk ve sıcak ortamlarda besin tüketilmeden gıdalara sızması mümkündür.

Okyanus ve denizlerde milyarlarca ton plastik atık vardır son derece dayanıklı olduğu düşünülen bu plastik atıkların bir süre sonra bozulduğu, çürüdüğü ve sulara birçok plastik madde bulaştığı gerçeği ile karşı karşıyayız.

Plastik Maddeler Sağlığa Zarar Verir ve Kanserojendir

Bisfenol A, alkil fenol, fitalat gibi plastik kimyasallar sulara, oradan balıklara ve bu suları tüketen hayvanlara ve nihayet insan vücuduna yerleşmektedir.

Plastikleştirici maddeler gıda ambalajlarında, su şişelerinde, biberonlarda, damacanalarda, giysilerde, oyuncaklarda, kişisel bakım ürünlerinde, bazı tıbbi ürünlerde, hatta ilaç ve takviyelerde bile yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bisfenol A, alkil fenol, fitalat gibi plastiklerin vücutta yol açtığı etkiler çok iyi bilinmektedir.

Bu plastikler yağ hücrelerinin oluşmasına ve genişlemesine, obeziteye, sperm sayısının azalmasına, prostat tümörlerinin oluşmasına, göğüs dokusunun büyümesine, astıma, nörolojik hastalıklara ve diğer kanserlere yol açabilmektedirler.

Plastikler kadınlık hormonu östrojen gibi etki ederek yağ hücrelerinin sayısına ve içerdikleri yağ miktarını arttırırlar.

Ayrıca, beyindeki açlık ve tokluk merkezlerini etkileyerek bazal metabolizmayı yavaşlatarak etkili olmaktadırlar.

Mikroplastikler de Sağlığa Zararlı

Mikroplastik maddelerin ise insanda ne tür etkilere yol açtığı tam olarak bilinmemektedir.

Fakat etkilerinin olumsuz olduğu düşünülmektedir.

Hayvan deneylerinde bu maddelerin kan dolaşımına geçerek karaciğer, böbrek, barsaklar ve beyinde yoğunlaştığı ve bu dokularda oksidatif strese, yangıya yol açtığı saptanmıştır.

İnsanda bu mikroplastikler özellikle akciğer dokusunda yoğun olarak bulunduğu saptanmıştır.

Önceki ve Sonraki Yazılar