Prof. Dr. Osman Erk

Prof. Dr. Osman Erk

EN SIK ENFEKSİYON ETKENİ: HELİKOBAKTER PİLORİ

Helikobakter pilori tüm dünya ölçeğinde en sık görülen kronik infeksiyon hastalığıdır ve mide-barsak hastalıklarının en önemli etkenidir. Özellikle sosyo-ekonomik ve hijyen şartları kötü olan ülkelerde nüfusun %80-90 kadarı bu bakteri ile infekte olmuş durumdadır. Gelişmiş ülkelerde ise sıklık %15-20 arasındadır.

Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Helikobakter pilori dünyada gastritin en sık nedenidir. Helikobakter pilori kronik aktif gastrit, mide ve 12 parmak barsağı ülseri, mide kanseri ve barsak kökenli lenfoma türlerinin ana nedenidir. Dünya Sağlık Örgütü Helikobakter pilori’yi mide için 1. derece karsinojen olarak kabul etmiştir. Helikobakter pilori MALT lenfoma hastalığı için önemli bir etkendir ve Helikobakter pilori tedavisi ile lenfoma hızla gerileyebilir. Helikobakter pilori mide-barsak hastalıkları dışında pek çok diğer organ hastalıkları ile de ilişkilendirilmektedir.

Hangi Şikayetlere yol Açar?

Vakaların bir kısmında her hangi bir şikayet ortaya çıkmaz. Mide ağrısı, şişkinlik, gece uykudan uyandıran karın ağrısı, yemekten hemen sonra karın ağrısı ve açlık hissi en önemli şikayetlerdir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

En önemli risk faktörleri, fakir ülkelerde doğmak, sosyoekonomik kötü şartlar, kalabalık aile ortamı, sağlıksız koşullar, temiz su ve yiyecek bulamamak ve ailedeki diğer bireylerde bu bakterinin olmasıdır. Bulaşma yolu kesin olarak bilinmemekle beraber, hijyenik olmayan yiyecek ve içeceklerle insana, daha sonra insandan insana geçtiği düşünülmektedir.

Mide Kanserinin En Önemli Nedeni

Mide kanseri en yaygın kanserler arasındadır ve her yıl 700 bin kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Helikobakter pilori mide kanserlerinin en önemli nedeni olarak gösterilmektedir. Özellikle gelişmiş ülkelerde mide kanseri sıklığında dramatik bir düşüş olmuştur. Bunun da sebebi Helikobakter pilori sıklığının azalmasıdır.

Başka Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Kesin bulgular olmamakla birlikte bu mikrobun; kalp-damar hastalıkları, karaciğer ve safra yolları hastalıkları, bazı kan hastalıkları, kronik baş ağrısı, migren ve romatizmal hastalıklarla ilişkili olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca kadın ve erkek üreme sistemlerinde olumsuz etkiye sebep olduğu, erkekte sperm hareketliliğini azaltarak ve sperm hasarına yol açarak kısırlığa neden olabildiği bildirilmektedir.

Deri Hastalıklarına Yol Açar mı?

Kronik ürtiker (kurdeşen) kaşıntılı, deriden kabarık, kırmızı ve çabuk kaybolan deri döküntüleri ile seyreder. Kronik ürtikerle Helikobakter pilori arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve tedavi ile ürtikerin düzelebileceği bilinmektedir. Araştırmalar, enfeksiyon nedeni ile mide-barsak duvarında artan geçirgenliğin besinlerdeki allerjen maddelerin vücuda kolayca sızmasına neden olduğunu, bağışıklık sisteminin uyarıldığını ve ürtikerin ortaya çıktığı gösteriyor.

Çocuklarda Hangi Hastalıklara Yol Açabilir?

Helikobakter pilori’nin çocuklarda demir eksikliği anemisine yol açabileceği, çocuğun büyüme ve gelişme hızını yavaşlatabileceği bildirilmektedir. Kronik İTP olarak bilinen kandaki trombosit sayısının azaldığı hastalıkta Helikobakter pilori tedavisi ile trombositlerde yükselme kaydedildiği bilinmektedir. Helikobakter pilori nedeni bilinmeyen kansızlığa neden olabilir.

Kalp-Damar Hastalıklarına Yol Açar mı?

Helikobakter pilori’nin koroner kalp-damar hastalıklarına yol açabileceği düşünülmektedir. Helikobakter pilori tedavisi ile koroner kalp hastalığı riskinin azaldığı söylenmektedir.

Teşhisi Kolay mıdır?

Bu hastalığın tanısı nefes testi (üfleme testi), kan ve gaita testleri ile konulur. Üfleme testi 30 dakikada sonuç veren hızlı bir testtir. Ayrıca mide ve 12 parmak bağırsağı duvarından alınan endoskopik biyopside etkenin gösterilmesi tanıyı koydurur.

Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavide antibiyotikler kullanılır. Ancak bu mikrop zor tedavi edilebildiğinden tedavide birden fazla antibiyotik birlikte kullanılmakta ve tedaviye mide asidini azaltan bir ilaç ilave edilmektedir. Mide asidinin azaltılması antibiyotiklerin etkisini artırır.

Korunmak İçin Ne Yapmalı?

Bu mikroptan korunmak için ellerin iyi yıkanması, yemeklerin uygun olarak hazırlanması ve içme suyunun temiz ve güvenli kaynaklardan sağlanması önemlidir.

Önceki ve Sonraki Yazılar