Prof. Dr. Osman Erk

Prof. Dr. Osman Erk

ÖSTROJEN KORUR

Genel olarak bakteri, virüs ve paraziter hastalıklar erkeklerde kadınlara göre daha sıktır ve ağır seyreder. ABD, Çin ve İtalya’dan gelen verilere göre Covid-19 hastalığı da kadınlarda daha az sıklıkla ortaya çıkmakta ve daha az öldürücü olmaktadır, yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların %70’i erkeklerden oluşmaktadır. 1918 yılında dünyayı 3 dalga şeklinde etkileyen İspanyol gribi salgınında da erkekler daha fazla etkilenmiş ve daha yüksek oranda hayatlarını kaybetmişlerdir. Daha önceki SARS ve MERS salgınlarında da kadınlarda ölüm oranları daha az bulunmuştur. Kadınlar aynı zamanda mevsimsel grip hastalığından da daha az etkilenirler. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde erkek farelerin Corona, HİV, Hepatit C ve gribe karşı daha az bağışıklık cevabı ve antikor geliştirdikleri saptanmıştır.

Kadınlar başta grip aşısı olmak üzere viral hastalıklara karşı çok daha güçlü antikor yanıtı oluştururlar. Kadınlarda menopoz sonrası östrojen hormonu düştüğü için bağışıklık cevabı azalabilmektedir. Tüm bu nedenlerle ABD’de erkek ve kadın Covid hastalıklarına östrojen ve progesteron gibi kadınlık hormonları verilerek çalışmalar devam etmektedir.

Bilindiği gibi östrojen ve progesteron kadınlık hormonu, testosteron erkeklik hormonudur. Erkeklerde östrojen ve progesteron çok az bulunur. Östrojenin bağışıklık sistemini uyarıcı, düzenleyici etkisi vardır ve Covid hastalığı için çok korkutucu olan sitokin fırtınasını azaltmaktadır. İnsanlarda bağışıklık sistemini düzenleyen genler X kromozomunda yer almaktadır ve X kromozomu kadında 2 adet, erkekte ise 1 adettir. Östrojen, progesteron ve testosteron gibi cinsiyet hormonları bağışıklık sistemini oluşturan genleri doğrudan etkileme gücüne sahiptir. Östrojen ve progesteron, bağışıklık genlerini aktif hale getirirken, testosteron bu genleri kapatmaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde, erkek hayvanlarda Covid hastalığının daha az virüsle ortaya çıktığı, daha ağır seyrettiği, akciğerlerin daha fazla hasara uğradığı ve virüsten daha uzun sürede arınma gerçekleştiği saptanmıştır. Çok daha dirençli olan dişi hayvanların ise östrojen kaynağı olan yumurtalıklar çıkarıldığı zaman hastalığa erkekler gibi elverişli hale geldikleri anlaşılmıştır.

Bağışıklığı düzenleyen genler kadınlarda daha fazla olduğu için ve östrojen bu genleri düzenlediği için kadınlarda erkeklere göre infeksiyon hastalıklarına daha az yakalanırlar.

Önceki ve Sonraki Yazılar