Tunceli sarmısağı artık tarlada yetiştirilecek

Literatürde Tunceli sarımsağı (Alium Tuncelianum) olarak bilinen ve Tunceli'nin endemik türlerinden olan sarımsak artık tarla koşullarında da yetiştirilebiliyor.

Tunceli sarmısağı artık tarlada yetiştirilecek

Munzur Dağları etekleriyle yüksek kesimlerde yetişen ve bilinçsiz toplanma nedeniyle tükenme tehlikesi altında bulunan Tunceli sarımsağı için hazırlanan projelerle sarımsağın tarla koşullarında yetiştirilmesi sağlandı.

Tunceli’ye özgür olan ve tek dişli, aroma farkı ile kokusuz olması gibi özellikleri sayesinde diğer sarımsaklardan ayrılan sarımsağı mevsiminden önce toplayanlara 38 bin 751 lira para cezası kesiliyor.

Tunceli’nin endemik türleri arasında yer alan dağ sarımsağının korunması amacıyla başlatılan çalışmalar birkaç yıl öncesine uzanıyor. Sarımsağın yok olmaması amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından 2012 yılında markalaşma ve coğrafi işaretleme çalışması başlatıldı. 2013 yılında da Türk Patent Enstitüsü’ne yapılan başvuruyla Tunceli sarımsağı olarak bilinen sarımsağın Munzur sarımsağı olarak tescillenmesi sağlandı.

Tunceli Valiliği ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce 2020 yılı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) çerçevesinde Fırat Kalkınma Ajansı'na "Dağ Sarımsağı Dar Gelirlinin İstihdam Kapısı Oluyor" projesi sunuldu. Projenin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca onaylanması ve destek almaya hak kazanması üzerine, Munzur Dağları arasındaki 1500 rakımlı Ovacık ilçesinde yer alan hazine arazisine dağ sarımsağının tohum, kıska ve dişcik ekimi yapılmaya başlandı.

Toplam bütçesi 1 milyon 114 bin 750 lira ve tamamlanma süresi 18 ay olan projenin çalışmaları, Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Kadın Girişimciler Kurulu ve Ovacık Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi ile yürütülüyor. Coğrafi işaretli ürünler listesinde yer alan ve tek dişli olmasının yanı sıra aroması ile beğeni toplayan dağ sarımsağının korunması ve tarla koşullarında yetiştirilmesi için de Ovacık'taki söz konusu üretim merkezinde şu sıralar 13 kadın tarafından meşakkatli bir çalışma gerçekleştiriliyor. Kadınlar, Paşadüzü köyü mevkisindeki 20 dekarlık alanda çapalar yardımıyla kıska, tohum ve dişcikleri, açtıkları çukurlara koyarak üzerlerini toprakla örtüyor.

Tunceli sarımsağı üretim merkezinden, gelecek yıllarda elde edilen ürünlerle, bir yandan hem merkezin giderlerinin hem de merkezde çalışanların ücretlerinin karşılanması amaçlanırken, diğer taraftan da kendi arazisinde üretim yapmak isteyen üreticilere tohum satılması ve geçimini doğadan sarımsak toplayarak sağlayan kişilere ücretsiz dağıtılması hedefleniyor.